Akademik Veri Yönetim Sistemi
Van Gölü Sempozyumu, Van, Türkiye, 1 - 02 Haziran 2021, ss.80
İnsanların iş ve para kazanma amaçları dışında eğlenme, dinlenme, gezme, görme, bilgi ve görgülerini arttırma amaçlarıyla yaptıkları seyahatler ve bunlardan doğan konaklamalar olarak tanımlanan turizm, eski çağlardan beri var olmasına karşın II. Dünya Savaşı’ndan sonra hızla gelişmeye başlamıştır. Türkiye’de de kültür ve kıyı turizmi başta olmak üzere birçok turizm türünün 1970’lerden sonra gelişmeye başladığı görülmektedir.
Türkiye’nin güney ve güneybatı kıyılarında 1970’lerden sonra gelişmeye başlayan deniz, kum ve güneş eksenli kıyı turizmi zamanla Van, Hazar, Salda ve Sivrice gibi göllerin kıyılarında da gelişmeye başlamıştır. Van gölünün batı kıyılarında Ahlat ve Adilcevaz’da gelişmeye başlayan kıyı turizmi, doğu kıyılarında ise eski Van merkez ilçesinin yerine kurulan ilçelerden Tuşba’nın Mollakasım, Ayanıs, Dağönü, Yeşilsu ve Çolpan gibi kırsal mahallerinde gelişmeye başlamıştır. Özellikle Mollakasım köyü hızla bir gelişerek bir sayfiye yerleşmesi haline gelmiştir.
Yeşilsu köyü Van merkeze 40 km mesafede olan eşsiz kıyılarının yanı sıra Amik kalesi gibi önemli bir tarihi esere de sahip olan bir yerleşmedir. Yeşilsu’da ilk turistik tesisler 1990’ların sonlarına doğru Adalet ve Sağlık bakanlıkları gibi bazı kamu kurumları tarafından çalışanlar için yapılan tatil kamplarıdır. Adı geçen köyde son 15 yılda bazı müteşebbisler de çeşitli yazlıklar yaparak buranın bir sayfiye yerleşmesi haline gelmesine katkı sağlamıştır. Halen kamu kurumlarına ait tatil kamplarının başladığı Yeşilsu köyünün 1 km kuzeyinden Amik kalesine kadar olan alanda 2 km boyunca asfalt yolun sağında ve solunda 80 civarında yazlık bulunmaktadır. Yaptığımız gözlemlere göre bu alanda son birkaç yılda yapılaşmanın hızlandığı dikkat çekmektedir. Ancak burada gelişimi devam eden tatil köyünde bazı sorunlar da bulunmaktadır. Temiz içme ve kullanma suyunun yetersizliği bu sorunların başında gelmektedir. Ayrıca Amik kalesinin defineciler tarından yapılan kazılar sonucu tahrip edilmesi, bölgede plansız yapılaşma ve yazın kıyı şeridinin piknikçiler tarafından yoğun bir şekilde kullanılmasından dolayı Van Gölü’ne ve kıyıya çöp bırakılması ve bu suretle suyun ve plajın kirletilmesi diğer önemli sorunlardır.
Tatil köyünde yaptığımız mülakatlara göre yöredeki yazlıkçıların aralarında bir heyet oluşturarak su sorununu çözmek için VASKi yetkilileri ile görüştüğü ve ilgili kuruluşun sondaj çalışmalarıyla su bulmasına rağmen sorununun çözülmediği anlaşılmıştır. Ayrıca Tuşba Belediyesi her gün bölgeden çöp toplamasına rağmen vatandaşların çöpleri, çöp toplam alanlarına bırakmayarak sahil şeridine gelişi güzel bir şekilde bırakmasının çevre kirliliğine neden olduğu tespit edilmiştir. Bu nedenle eğitimler ve uyarı levhaları ile piknik için gelenlerin çevreyi daha iyi bir şekilde kullanması ve koruması sağlanabilir. Ayrıca VASKİ’nin sondajla tespit ettiği suyu yeraltı kaynağından tatil köyündeki yazlıklara ulaştırmak için gerekli alt yapıyı yapması, su sorununu çözecektir. Öte yandan Tuşba Belediyesi’nin yapacağı planlama ve denetim sayesinde daha yörede planlı bir yapılaşma sağlayabilir.
Anahtar Kelimeler: Van gölü, Kıyı turizmi, Yeşilsu tatil köyü, su sorunu, çevre kirlenmesi
Tourism, which is defined as the travels made by people for the purposes of having fun, resting, sightseeing, seeing, increasing their knowledge and manners, and the accommodation arising from these, except for business and money earning purposes, has existed since ancient times. It started to develop rapidly after World War II. In Turkey, it is seen that many types of tourism, especially culture and coastal tourism, started to develop after the 1970s.
Sea, sand and sun-oriented coastal tourism, which started to develop in the south and southwest coasts of Turkey after 1970s, also started to develop on the shores of lakes such as Van, Caspian, Salda and Sivrice. Coastal tourism started to develop in Ahlat and Adilcevaz on the western and on the eastern shores of shores of Lake Van in Tusba Districts's (which established instead of the old Van central district) rural setttlemens such as Mollakasım, Ayanıs, Dağönü, Yeşilsu and Çolpan. Especially Mollakasım village developed rapidly and became a summer resort.
The village of Yeşilsu is a settlement that has an important historical monument such as the Amik Castle as well as its unique coasts, which are 40 km away from the center of Van. The first touristic facilities in Yeşilsu were holiday camps for employees by some public institutions such as the Ministries of Justice and Health towards the end of the 1990s. In the last 15 years, some people and entrepreneurs built various summer houses in the aforementioned village and contributed to the settlement of this place as a summer resort. There are around 80 summer houses on the right and left of the asphalt road for 2 km in the area from 1 km north of Yeşilsu village, where holiday camps of public institutions begin, to Amik castle. According to the observations we have made, it is noteworthy that construction in this area has accelerated in the last few years. However, there are some problems in the holiday village, which continues to develop here. Insufficiency of clean drinking and utility water is one of these problems. In addition, unplanned construction in the region and the intense use of the summer coastline by picnickers, leaving garbage to Lake Van and the shore and thus polluting the water and beach are other important problems.
According to the interviews we made at the holiday village, it was understood that the summer residents in the region formed a delegation among them and met with VASKi officials to solve the water problem and the problem was not solved although the relevant establishment found water with drilling works. In addition, it has been determined that although Tusba Municipality collects garbage from the region every day, citizens do not leave the garbage to the garbage collection areas and leave it randomly to the coastline, causing environmental pollution. For this reason, it can be ensured that those coming for a picnic use and protect the environment in a better way with trainings and warning signs. In addition, VASKI's construction of the necessary infrastructure to deliver the water detected by drilling from the underground source to the summer resorts in the holiday village will solve the water problem. On the other hand, thanks to the planning and supervision to be made by the Tusba Municipality, a planned settlement can be provided in the region.
Keywords: Van lake, Coastal tourism, Yeşilsu holiday village, water problem, environmental pollution.