4. Uluslararası Türk Dünyası Mühendislik ve Fen Bilimleri Kongresi, Antalya, Türkiye, 30 Kasım 2023 - 03 Ocak 2024, ss.145
Düzenli depolama alanları, kentsel katı atıkların bertarafı için kullanılan temel yöntemdir ve depolama alanlarında oluşan sızıntı suyu, akut ve kronik toksisiteye sahip, bozunmaya karşı direnç sergileyen, mutajenik, endokrin bozucu, kanserojen kirleticiler içeren bir atık sudur. Arıtılmamış sızıntı suları yeraltı sularına geçebilir veya yüzey sularına karışabilir, toprağın, yer altı sularının ve yüzey sularının kirlenmesine katkıda bulunabilirler. Bu sebeple bu atıksuların etkili bir şekilde arıtımı gerekmekte fakat mevcut klasik biyolojik prosesler sızıntı sularının arıtımını etkili bir şekilde gerçekleştirememektedir. İleri oksidasyon prosesleri (İOP’ler), toksisitenin azaltılması yoluyla organik kirleticilerin yok edilmesi, biyobozunurluğunun arttırılması ve koku ile renk giderimi için kullanılan ve çoğu organik bileşiği daha küçük bileşiklere ve CO2’ye dönüştürme potansiyeli yüksek olan hızla gelişen teknolojilerdir. Fenton prosesi de Fe-katalizli olarak oksidan H2O2’nin •OH’ye ayrışmasına dayanan ve bu radikalin de atık sudaki refrakter organik maddelerin hızlı oksidadif bozunması için kullanıldığı, basit, düşük maliyetli, etkili ileri oksidasyon proseslerinden biridir. Avantajları sebebiyle bu çalışmada klasik fenton prosesi kullanılarak Van İli Katı Atık Düzenli Depolama Sahası sızıntı sularının arıtılabilirliği KOİ ve TOK giderim verimi açısından değerlendirilmiş ve katalizör olarak demir klorür (FeCl2) seçilmiştir. Fenton prosesinin sızıntı suyundan KOİ ve TOK giderimi üzerindeki etkinliği farklı çökelme süresi (15, 30, 45, 60, 90 dak.), pH (2, 3, 5, 7, 9), Fe+2 dozajı (250, 500, 800, 1000, 1500 mg/L) ve H2O2 konsantrasyonu (500, 750, 1000, 1500, 2000 mg/L) parametrelerine bağlı olarak incelenmiştir. 5 dak 250 rpm’de hızlı karıştırma ve 50 rpm’de hesaplanan sürelerde yavaş karıştırma işlemi yapılarak deneyler gerçekleştirilmiştir. En iyi KOİ ve TOK gideriminin pH=3, FeCl2 dozajı=800 mg/L, H2O2 konsantrasyonu=1000 mg/L, reaksiyon süresi=60 dak. işletme koşullarında sırasıyla 72 ve 63 verimle gerçekleştiği görülmüştür. Elde edilen 72’lik KOİ ve 63’lük TOK giderim verimi, çalışılan depolama sahası sızıntı suyundan organik maddeyi uzaklaştırmak için Fenton prosesinin ön arıtma veya arıtma sonrası proses olarak uygulanabileceğini göstermiştir