Her Yıl Bir Büyük Türk Bilgi Şölenleri 4 / Cengiz Aytmatov, Bursa, Türkiye, 01 Mayıs 2018, cilt.1, ss.95-104
Cengiz Aytmatov, çağdaş dünya ve Türk edebiyat(lar)ına haklı olarak kalıcı bir damga vurmayı başarabilmiş velûd bir yazardır. Uluslararası arenada tanınan ve eserleri çok sayıda yabancı dile çevrilmiş olan Aytmatov, Türk dünyası ve Türk edebiyat(lar)ı için hem bir övünç ve kıvanç kaynağı olmuş hem de üzerin(d)e nitelikli ve nicelikli eserler verilmesi beklenen bir alan yaratmıştır.
Aytmatov’un eserleri her halükârda okunmalı ve okutulmalı, hem popülerliğini koruyabilmeli hem de zaman içerisinde hak ettiği kıymeti görerek klasikleşebilmelidir. (Popüler) okuyucu muhakkak Aytmatov’u ve eserlerini bilmeli ve okumalıdır. Bununla beraber Aytmatov’u ve eserlerini daha iyi anlayabilmek, vermek istediği mesajları görebilmek ve yakalayabilmek, metinlerin satır aralarını okuyabilmek, eserlerin tarihi ve kültürel bağlamını yakalayabilmek, evrensel mesajlarını bulabilmek, mitolojik ve kültürel köklerini tespit edebilmek için ve Aytmatov’un eserlerini basit bir hayranlık ve beğeniye kurban etmemek bağlamında, Aytmatov’un eserleri üzerine nitelikli ve nicelikli (bilimsel) eserlerin üretilmesi gerekmektedir. Aytmatov’un eserlerinin doğru okunabildiği ve sağlıklı incelenebildiği takdirde daha çok ve daha net mesajlar verebildiği görülecektir. Geçmişi yakalayabilen, zamanını yansıtabilen ve evrensel mesajlar veren Aytmatov’un eserleri tek tek incelenmesi ve kafa yorularak yeni çözümlemeler yapılması gereken bir saha oluşturmuştur.
Bu çalışmada, Türkiye’de Aytmatov üzerine yapılmış olan akademik araştırmalar incelenmeye çalışılacaktır. İlk olarak Ulusal Tez Merkezi’nde kayıtlı olan, Aytmatov hakkında yapılmış olan yüksek lisans ve doktora tezleri incelenecektir. İkinci olarak ise tezlerin haricinde yine Aytmatov ve eserleri hakkında akademik disiplin ile hazırlanmış olan kitaplar ve makaleler incelenecektir. Bu çalışmanın amacı Aytmatov hakkında yapılmış olan çalışmaları bir araya getirmek sonraki araştırmalara ön hazırlık sağlamak ve akademik camiada Aytmatov’un eserlerinin nasıl ve ne şekilde incelenerek ele alındığını ortaya koymaktır.