ÇOK PARTİLİ DÖNEMDE VAN GÖLÜ HAVZASI’NDA TARIM ALANINDA YAPILAN KAMU YATIRIMLARI VE HARCAMALARI (1946-1960)


Creative Commons License

Tunç V.

Türk Kültürü ve Medeniyeti Araştırmaları Dergisi, cilt.1, sa.1, ss.231-254, 2020 (Hakemli Dergi)

Özet

Van Gölü Havzası’nda yer alan Van ve Bitlis vilayetlerinde çok partili hayata geçişin başlangıcı olan 1946’dan Demokrat Parti’nin kapatılışı olan 1960’a kadar tarım alanında gerçekleştirilen kamu yatırım ve harcamaları makalenin konusunu teşkil etmektedir. Özellikle 1945 yılında kanunlaştırılan ve sonrasındaki DP iktidarı döneminde de yoğun bir şekilde uygulanan çiftçiyi topraklandırma (Toprak Reformu) çalışmalarının yanı sıra tohum ıslahı, ilaçlama, ofis (Toprak Mahsulleri Ofisi) ve kredi gibi meseleler üzerinde ehemmiyetle durulmuştur. Ayrıca bölgenin zirai alanda önemli bir gelir kaynağı olan tütün üretimi için de kamu yatırım ve harcamaları gerçekleştirilmiştir. Çalışmanın kaynak materyalini, başta arşiv belgeleri olmak üzere Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Zabıt Cerideleri ve Tutanak Dergileri, resmi yayınlar, ulusal ve yerel gazeteler ile çeşitli araştırma eserleri oluşturmaktadır. Çalışmada elde edilen sonuçlar ise; CHP iktidarı döneminde (1946-1950) savaşının sona ermesiyle beraber zirai üretimin gelişimini sağlayacak çalışmalara yeniden ağırlık verildiği görülmektedir. Bilhassa toprak reformu, tütün üretimi ve ıslah çalışmalarıyla bölgenin tarımsal alanda ekonomik olarak kalkındırılmasına önem verilmişse de havzanın iklimsel ve fiziksel yapısı zirai faaliyetlerin sınırlı olmasına neden olmuştur. DP döneminde (1950-1960) ise milli ekonomiyi güçlendirmek için tarımsal faaliyetlere önem verilmiş ve bu yöndeki tohum ıslahı, ilaçlama, ofis, modern tütün fabrikası, kredi ve toprak reformu gibi çalışmalara CHP iktidarına göre daha çok ağırlık verilmiştir.