Bazı Allium Türlerinin Morfolojik Ölçümleri, Stoma ve Polen Özellikleri ile Polen Canlılığının Belirlenmesi


Creative Commons License

Şelem E., Nohutçu L., Tunçtürk R., Tunçtürk M.

Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi, cilt.30, ss.882-889, 2020 (Scopus)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 30
  • Basım Tarihi: 2020
  • Dergi Adı: Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi
  • Derginin Tarandığı İndeksler: Scopus, CAB Abstracts, Veterinary Science Database, Directory of Open Access Journals, TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.882-889
  • Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Öz: Allium türleri çok çeşitli alanlarda kullanılmasına karşın Doğu Anadolu Bölgesi’nde baharat, kan şekerini düzenleyici, bağırsak sorunlarını giderici, ağrı kesici, yara iyileştirici, akne tedavisi ile otlu peynir yapımında kuru veya yaş olarak sıkça tercih edilmektedir. Bu çalışmada ülkemizde özellikle aroması ve antimikrobiyal özelliğinden kaynaklı yoğun olarak kullanılan bazı Allium türlerinin morfolojik ölçümleri (bitki boyu, sap boyu ve çapı, yaprak boyu ve çapı, yaprak sayısı, umbella çapı, pedisel uzunluğu), stoma ve polen özellikleri ile polen canlılığının belirlenmesi amaçlanmıştır. 2016 yılında Van ve çevresinde yapılan arazi gezmeleri sırasında doğal ortamlarından toplanan Allium akaka, A. giganteum, A. kharputense, A. scorodoprasum subsp. rotundum, A.vineale ve A. sintensii türleri Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tıbbi Bitkiler Bahçesi’nde hazırlanan parsellere ekilmiş ve kültüre alınmıştır. Sonuç olarak, bitkilerin bulunduğu gözlem parsellerinde yapılan ölçüm ve değerlendirmelere göre morfolojik özellikler bakımından iyi bir adaptasyonun olduğu görülmüş, A. kharputense ve A. sintensii türlerinin diğerlerine kıyasla daha zayıf bir gelişim gösterdiği belirlenmiştir. Yüksek tohum veriminde önemli bir parametre olan polen miktarı ve canlılık oranlarında ise A.vineale ve A. scorodoprasum subsp. rotundum türlerinin ön plana çıktığı görülmüştür. Adaptasyon ve fotosentezde önemli bir rolü olan stomaların yoğunluğu en fazla A. kharputense türünde olup, en yüksek ölçülere ise A. vineale türünün sahip olduğu görülmüştür.