Traverten Oluşumunda Göl Seviyesi Değişimlerinin Etkisi: Heybeli Travertenleri (Adilcevaz, Bitlis)


Aranlı B., Yeşilova Ç.

Sedimantoloji Çalışma Grubu "Gölsel Çökelme Sistemleri", Balıkesir, Türkiye, 2 - 05 Eylül 2021, ss.53-54

  • Yayın Türü: Bildiri / Özet Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Balıkesir
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.53-54
  • Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Heybeli traverten ve tufaları, Van Gölü’nün kuzeyinde, Bitlis İli, Adilcevaz İlçesi, Heybeli Köyü sınırları içerisinde yüzeylemektedir. Toplam kalınlığı 76 metre olan istifin son 21 metresi tufa oluşumu olarak izlenmektedir. 55 m kalınlığındaki travertenlerin büyük bir kısmı örtülü olduğundan, travertenlerin tamamının belirlenmesi amacıyla karotlu sondaj yapılmıştır. Arazi ve laboratuvar çalışmaları sonucunda, Heybeli travertenlerinde; 1- Breşiklitoklastlı fasiyes, 2- Kristalin kabuk fasiyesi, 3- Çalı tipi fasiyes, 4- Sal tipi fasiyes, 5- Gaz boşluklu fasiyes ayıtlanmıştır. Heybeli tufalarında ise; 1- Fitoherm çakıltaşı fasiyesi, 2- Fitoherm bağlamtaşı fasiyesi, 3-Mikritik tufa fasiyesi ayırtlanmıştır. Tüm bunların ışığında travertenlerin sıcak/ılık ve uçucu bileşen yönünden yoğun sular tarafından oluştukları ve yamaç ve göl-bataklık ortamında depolandıkları belirlenmiştir. Bunlarla beraber tufalar ise göl ortamında oluşmuşlardır. İstif tabandan tavana incelendiğinde, göl ile etkileşimi işaret edecek 2 tutturulmamış kumlu seviye ve 4 adet karbonca zengin seviye tespit edilmiştir. Travertenlerin üzerinde yer alan 21 m kalınlığındaki tufa seviyesi ve tufa fasiyesleri, bu traverten ve tufaların gelişimi boyunca su seviyesi dalgalanmalarının etkili olduğunu göstermiştir. Elde edilen veriler, Van Gölü su seviyesinin 1746 metreye kadar yükseldiğini göstermektedir.