Akademik Veri Yönetim Sistemi
Ulusal Tıp Eğitimi Kongresi 2020, İstanbul, Türkiye, 12 - 14 Ekim 2020, ss.122
Giriş: Sosyal medya uygulamaları, ilk dönemlerde günlük yaşamı kolaylaştırma amaçlı kullanılırken, günümüzde bu medyayı aşırı düzeyde kullananlarda, bağımlılık düzeyine ulaşarak “sosyal medya bağımlılığı” kavramının literatüre geçmesine neden olmuştur. Takdir edilme duygusunda olan bireyler, diğer uyuşturucu maddelere benzer şekilde beğenilme hissinin dozu artmadıkça, tatmin olmaktan uzaklaşacak ve takdir seviyesinin sürekli yükselmesini isteyecektir. Böylece başlangıçta faydalı olduğu düşünülen sosyal medya, sonrasında bağımlılığa dönüşerek tehdit düzeyine ulaşmış ve akademik başarı ile ilişkisi tartışılır hale gelmiştir.
Amaç: Bu çalışmanın amacı, Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Tıp Fakültesi Dönem 2 öğrencilerinin sosyal medya bağımlılığı ile başarı puanları arasındaki ilişkinin incelenmesidir.
Yöntem: Çalışmada, öğrencilerin sosyal medya bağımlılığını belirlemek üzere, Ünal (2015) tarafından geliştirilen Sosyal Medya Bağımlılığı Ölçeği (SMBÖ) kullanılmıştır. Bu ölçek, Facebook, Twitter, Google+, İnstagram, Foursquare, Linkedin gibi sosyal medya platformlarını kapsayacak şekilde, 41 madde ve 4 alt ölçekten (Meşguliyet, Duygu Durum Düzenleme, Tekrarlama ve Çatışma) oluşmaktadır. Alt ölçeklerden biri olan “Meşguliyet”, sosyal medyanın kişiyi meşgul etme etkisini ölçmektedir. “Duygu Durum Düzenleme”, sosyal medyanın kişinin duygularını etkilemesini ölçerken, “Tekrarlama” kişinin sosyal medya kullanımını denetim altına alamaması ve aynı dozda kullanımının tekrarlamasını ölçmektedir. “Çatışma” ise sosyal medyanın kişinin hayatında olumsuz sonuçlara yol açmaya etkisini ölçmektedir. Çalışmada, Tıp Fakültesi Dönem 2 öğrencilerinden 39 öğrencinin katılımından elde edilen veriler kullanılmıştır. Öğrencilerin başarı puanları 3 grupta sınıflanmıştır. Daha sonra değişkenlerin kategorileri arasındaki ilişkileri birlikte inceleyen ve görsel olarak daha anlaşılır şekilde sunabilen Kategorik Temel Bileşenler Analizi uygulanmıştır.
Bulgular: Altı değişken (Başarı Puanı, SMBO ve 4 alt ölçek) arasındaki ilişki 2 boyuta indirgenerek incelendiğinde; 2 boyutun birlikte açıkladığı varyans oranı %83,067 olarak bulunmuştur. Birinci boyut varyansın %64.058 ini açıklarken, ikinci boyut %19,01’ini açıklamıştır. Değişkenlerin kategorileri arasındaki ilişkiler, birinci boyuta göre incelendiğinde; sosyal medya bağımlılık ölçeği ve alt ölçeklerine göre yapılan sınıflamada bağımlılık seviyesi; “Duygu durum düzenleme” ve “Meşguliyet” bakımından orta düzeyde olan öğrenciler ile “Duygu durum düzenleme” ve “Çatışma” bakımından yüksek olan öğrencilerin başarı puanlarının 55 ile 63 arasında olduğu görülmüştür. Tekrarlama bakımından bağımlılığı az düzeyde olan öğrencilerin başarı puanlarının da benzer şekilde 55 ile 63 arasında olduğu görülmüştür. İkinci boyuta göre ise değişkenlerin kategorileri arasındaki ilişkiler incelendiğinde; “Tekrarlama”, “Duygu durum düzenleme” ve “Çatışmada” bağımlılığı olmayanlar ile “Meşguliyette” bağımlılığı az düzeyde olanların başarı puanları 72 ile 85 arasında gözlenmiştir.
Sonuç: Sonuç olarak öğrencilerin 70’in üzerinde başarı puanı elde edebilmesi için Sosyal medya bağımlılığının olmaması, aksi halde alt ölçeklerde orta ve yüksek bağımlılığı olanlarda başarı puanının 60’ında altında kalma eğilimi gösterdiği söylenebilir.