Tarihî çevreler, geçmişin sosyal, kültürel ve ekonomik değerlerini, yaşam biçimini yansıtan, doğayapı ve yapı-insan arasındaki ilişkileri bakımından büyük bir birikimin ifadesidir. Tarihî kent merkezleri geleneksel bir düzene göre örgütlenmiş, değişen anlamları ve farklı kimlikleriyle ve sosyo-ekonomik dönüşüm süreçlerinin etkisiyle yeniden biçimlenerek çağımıza ulaşmış alanlardır. Söz konusu mekânlar sadece alışverişin ya da tüketimin gerçekleştiği alan değil, geleneksel tarzda üretimin ve zanaatın var olduğu bir kent mekânı niteliği taşımaktadır. Tarihsel süreçte değişen sosyo-ekonomik ve kültürel yapı ve farklılaşan üretim-tüketim ilişkileri nedeniyle tarihî kent merkezlerinde sürekli bir değişim ve dönüşüm yaşanmaktadır. Türkiye’de 1950’li yıllardan sonra kentlere göç sürecinde yaşanan plansız gelişme, kaçak yapılaşma, kent merkezlerinde rantın artması süreci ve kentsel dönüşüm uygulamaları tarihî çevrelerin zarar görmesine ve kentsel dokunun bozulmasına neden olmuştur. Bu süreçte koruma, yatırımları engelleyen, kentlerin mekânsal gelişimine olanak sağlamayan bir olgu olarak görülmüştür.  Kültürel varlıkları koruma ile kentsel gelişme arasında karşılıklı ve birbirini besleyen bir etkileşim söz konusudur. Kentin sahip olduğu kültürel varlıkları korumak kentin sürekliliğini sağlamaktadır. Düzenli ve planlı bir kentleşme kültürel varlıkların korunmasında önemli rol oynamaktadır. Ülkemizde kültürel değerlerin korunmasını kentsel gelişme dinamikleri belirlemiştir. Bunun sonucunda da ne kültür varlıkları korunabilmiş ne de düzenli kentsel gelişme gerçekleşmiştir.  Bu çalışmada Bursa’nın kentsel gelişim sürecinde yapılan planlama çalışmaları ve kent merkezindeki kentsel dönüşüm uygulamalarının tarihî kent merkezinin biçimlenmesine olan etkilerinin değerlendirilmesi amaçlanmaktadır. Bu kapsamda, çalışmada öncelikle süreç içerisinde oluşturulan harita ve kent planları ayrıntılı ele alınacak ve kentin planlama süreci bağlamında Bursa Tarihî Kent Merkezi’nin yaşadığı değişimler değerlendirilecektir. Günümüzde kent için geçerli olan mevcut planlama çalışmalarının ise, tarihî kent merkezinin mekânsal ve işlevsel yapısına ilişkin temel kararları üzerinde durulacaktır.  
 
Anahtar kelimeler: kentsel gelişme, dönüşüm, tarihî ticaret merkezi, Bursa