HEKİMLİKTE TEMEL UYGULAMALAR, MEHMET EMİN LAYIK,HÜSEYİN GÜDÜCÜOĞLU,ERBİL KARAMAN,MEHMET PARLAK,DUYGU KORKMAZ, Editör, PALET YAYINLARI, Konya, ss.18-20, 2022
Öğrenme düzeyi: 4
Amaç: Beceri eğitiminin sonunda öğrenci öykü (anamnez) alma sırasında uyulması
gereken davranış kalıplarını, iletişim kurallarını öğrenir.
Gerekli Malzemeler: Kalem ve kâğıt
Uygulama:
A. Görüşmeyi Başlatma ve Bilgi Alma
1. Hasta ile tanışma/ Hastayı uygun şekilde karşılama
• Hasta ayakta karşılanmalı, selamlama jest ve mimikleri içine alacak şeklide
yapılmalıdır. Hastaya “hoş geldiniz” denmelidir. Önlük düğmesinin iliklenmesi
hastaya saygının bir ifadesidir.
2. Kendini tanıtma
3. Hastayı kendini fiziksel olarak rahat hissedebileceği yere alıp oturabileceği yer
gösterme
• Görüşme esnasında kapı kapalı olmalı, hatta her an kapı açılma durumuna
göre gerekirse paravan arkasında görüşme yapılmalıdır. Ortam sessiz olmalıdır.
4. Hastanın ismini öğrenme ve hastaya ismi ile hitap etme
5. Görüşmeye açık uçlu soruyla başlama
• Görüşme hastayı kısıtlayıcı/yönlendirici olmayan açık uçlu sorularla başlamalıdır.
Ör: Hangi sorun sizi hastaneye getirdi? Ne şikâyetiniz var? vb.)
6. Hastayı bölmeden “etkin” dinleme
• Hastanın ilk cümlesi önemlidir ve dikkatli dinlenmelidir. Araya girmek veya
söylediklerinden bazılarını açıklaması istenirse, hastanın cümlesini bitirmesi
beklenmelidir. Hastanın düşünceleri yönlendirilmemelidir. Görüşme sırasında
unutulmamalı ki bazen sessizlikler olabilir. Dinleme esnasında sözsüz
iletişim öğeleri (göz teması, yüz ifadesi, duruş, ses tonu vb.) iyi kullanılmalıdır.
Sözsüz iletişimi iyi yapmak karşılıklı anlayışın gelişmesi için çok önemlidir.
Hasta çok detaylı ve ana konudan uzaklaşırsa “Yakınmanızla ilgili olarak
ne anlatabilirsiniz?” ya da ‘Öncelikle yakınmanızı anlatırsanız” diyerek hasta
konuya çekilmelidir.
7. Şikayetlerin tamamını belirleme ve netleştirme
• Şikayetlerin tamamı anlaşılmaya çalışılmalıdır. Baskın olmayan şikayetler
tanısal belirleyiciliğe sahip olabilir. Hastanın konuşması bitince başvuru ne deninin ayrıntısına yönelik yine açık uçlu sorular sorulmalıdır (Ör: Şu sorununuzla
ilgili daha ayrıntılı bilgi verebilir misiniz?).
8. Hastayı sorunlarını aktarma konusunda yüreklendirme
9. Hasta ile hasta tarafından kolay anlaşılan terimler kullanarak anlayacağı bir dil
ile konuşma
• Ör: “Ağrının lokalizasyonu gösterir misiniz?” yerine “Ağrının yerini gösterir
misiniz?” şeklinde ifade edilmelidir. Kullanılmak zorunda kalınan tıbbi terimlerin
açıklanmasına ve yorumlanmasına zaman ayrılmalıdır.
10. Görüşme sırasında başka işlerle meşgul olmama ve konuşmayı bölmeden notlar
alma
11. Hastanın anlattıklarından edinilen bilgileri özetleme ve varsa ek açıklamalar
yapmasına fırsat verme
B. Hastanın Bakış Açısını Anlama
12. Hastanın problemi algılama biçimine, problemden etkilenişine, beklentilerine
ve düşüncelerine yönelik sorular sorma
• Ör: Bu sorun sizi nasıl etkilemekte ve günlük yaşantınızda bir değişiklik yapmak
zorunda kalıyor musunuz?
13. Kendini hastanın yerine koyarak (empati yapma) başvuranın duygularını, sıkıntılarını
anlama ve anladığınızı anlamasını sağlama
14. Hastanın duygu ve tepkileri karşısında sakin, kararlı, sağduyulu ve tarafsız olma
C. Bilgiyi Açıklama ve Planlama
15. Hastaya uygun, kapsamlı ve gereksinimleri karşılayan bilgileri verme
• Hastayla sorunu ve ilgili çözüm seçenekleri konuşulurken sözel ve görsel
materyaller kullanılmalı, seçeneklerin açık ve anlaşılır olması sağlanmalıdır.
Hastanın verdiği yanıtlara göre anlayışı kontrol edilip ve alabileceği kadar
bilgi verilmelidir.
16. Aktarılan bilgilerin hasta tarafından doğru ve yeterli anlaşıldığından emin olma
17. Çözüm için hasta rolünün önemini tartışma ve karar verme süreçlerine hastayı
da katma
• Önerilerde bulunurken hasta işe katılmalı, direktif verilmemelidir. Hasta
kendi fikir, öneri ve tercihlerini sunma noktasında teşvik edilmeli, iki tarafın
da kabullendiği seçeneklerin planları belirlenmelidir. Belirlenen seçeneklerde
seçimi hastanın yapması sağlanmalıdır.
18. Önerilen çözümlerin hasta tarafından kabul edilebilirliğini ve uygulanabilirliğini
tartışma
D. Görüşmeyi Sonlandırma
19. Hasta ile karşılıklı alınan kararları özetleme ve başka sorusu olup olmadığını öğrenme 20. Varsa sonraki adımlar için hasta ile sözleşme ve onayını alma
21. Beklenmeyen durumlar ve bu durumda yapılacakları açıklama
• Güvenlik ağı oluşturulmalıdır. Beklenmeyen durumlarda hasta ne yapacağını
(kuruma/ hekime ulaşma yolları, ulaşamazsa kendi yapacakları) bilmelidir.
22. Hastayı nazik bir şekilde uğurlama