Akademik Veri Yönetim Sistemi
7. INTERNATIONAL HARRAN CONGRESS ON SCIENTIFIC RESEARCH, Şanlıurfa, Türkiye, 19 - 21 Ekim 2025, ss.969-981, (Tam Metin Bildiri)
Silaj, ruminant beslenmesinde kritik bir rol oynayan ve yem bitkilerinin oksijensiz ortamda fermantasyonu ile üretilen koruyucu bir yem türüdür. Silajın kalitesi, anaerobik ve aerobik stabilite koşullarının optimize edilmesine bağlıdır. Bu çalışmada, silaj stabilitesini etkileyen temel faktörler ve bu faktörlerin fermantasyon sürecine etkileri detaylı bir şekilde incelenmiştir. Anaerobik stabilite, silolama sürecinde oksijensiz ortamın sürekliliği ve fermantasyonun dengeli bir şekilde ilerlemesiyle ilişkilidir. Bu süreçte, yetersiz sıkıştırma veya hava sızdırmazlığının sağlanamaması durumunda ortamda oksijen kalması, Clostridium spp. ve Enterobacteriaceae gibi istenmeyen mikroorganizmaların gelişimine yol açmaktadır. Fermantasyonun yönünü belirleyen kimyasal faktörler arasında suda çözünebilir karbonhidrat (SÇK) içeriği, kuru madde oranı ve pH seviyesi önemli bir rol oynamaktadır. Laktik asit bakterileri (Lactobacillus plantarum, Pediococcus pentosaceus, Lactobacillus buchneri vb.), şekerleri organik asitlere dönüştürerek pH’ı düşürmekte ve zararlı mikroorganizmaların çoğalmasını engellemektedir. Aerobik stabilite, silajın açılmasından sonra oksijenle temas ettiği süreçte bozulmaya karşı gösterdiği direnç olarak tanımlanmaktadır. Bu dönemde, maya ve küfler laktik asidi parçalayarak CO₂ ve ısı açığa çıkarmakta, pH’ı yükseltmekte ve silaj kalitesini düşürmektedir. Heterofermentatif laktik asit bakterileri tarafından üretilen asetik asit ve 1,2-propandiol, mayaların gelişimini baskılayarak aerobik stabiliteyi artırmaktadır. Ayrıca, organik asitler, enzimler ve bakteriyel inokulantlar gibi katkı maddelerinin hem fermantasyon verimliliğini hem de stabiliteyi olumlu yönde etkilediği literatürde belirtilmektedir. Sonuç olaraksilaj stabilitesinin korunması, uygun hasat zamanı, etkin sıkıştırma, yeterli SÇK düzeyi, dengeli pH düşüşü ve uygun katkı maddesi uygulamaları ile mümkün olmaktadır. Bu faktörlerin birlikte dikkate alınması, yüksek kaliteli ve uzun ömürlü silaj üretiminin sürdürülebilirliği açısından kritik bir öneme sahiptir. Bu çalışma, silaj stabilitesini artırmaya yönelik stratejilerin geliştirilmesine katkı sağlamayı amaçlamaktadır. Anahtar Kelimeler: Aerobik stabilite, Anaerobik stabilite, Fermantasyon, Katkı maddeleri, Silaj.