Akademik Veri Yönetim Sistemi
BUSBED. BINGÖL UNIVERSITY JOURNAL OF SOCIAL SCIENCES INSTITUTE, sa.24, ss.364-382, 2022 (Hakemli Dergi)
Teverruk modeli katılım bankalarının kullandığı fon sağlama yöntemlerinden biridir. Kıymetli bir madenin bir
brokerdan peşin alınıp müşteriye taksitli olarak satılması ve daha sonra müşteriden alınan vekaletle söz konusu
maddenin başka bir brokera piyasaya peşin satılmasıyla bir nakit edinme yöntemidir. Müşteriye ait kıymetli
madenin satışından ötürü elde edilen nakit müşteriye verilmektedir.
Katılım bankalarının yakın zamana kadar tamamının olmasa da Türkiye’de bazılarının kullandığı teverruk
yöntemi fon kullandırma yöntemlerinden biridir. Katılım bankaları prensipleri gereği mal ve hizmet karşılığı
olmaksızın fon kullandırımı yapmadıklarından ötürü ticaret yöntemiyle gerçekleşen bu modeli kullanmaktadırlar.
Türkiye’de faaliyet gösteren katılım bankaları ile yüz yüze görüşme şeklinde yapılan bu çalışmada teverruk
modelini halihazırda kullanıp kullanmadıkları belirlenmeye çalışılmıştır. Araştırma sonucunda elde edilen
bulgulara göre İslami prensiplere uygun şekilde çalışan katılım bankalarının bir kısmı belirlenen şartlar
çerçevesinde bu modeli kullandıklarını belirtmişlerdir. Bununla beraber bazı katılım bankaları da bu modelin
kullanımına ilişkin gerekli izinlerinin olduğunu belirterek müşterilerine kullandırdıkları belirlenmiştir.
Çalışmanın sonucunda katılım bankalarının bir kısmının teverruk modelinin ticari bankalarda kullandırılan
kredilere alternatif olduğunu düşündükleri görülmüştür. Bu düşünce sebebiyle faiz hassasiyeti olan bireyleri
ticari bankaları tercih etmeye mecbur bırakmamak için bu modelin kullanılması gerektiğini savundukları
anlaşılmıştır. Bazı katılım bankalarının ise teverruk modelinin çok zorunlu sebepler olması şartıyla kullandırılan
bir yöntem olduğunu düşündükleri, dolayısıyla bu yöntemin kullanımının çok fazla yaygınlaşmasını
istemedikleri tespit edilmiştir
The tawarruq model is one of the funding methods used by participation banks. It is a method of obtaining cash
by receiving a valuable mine in advance from a broker and selling it to the client in installments, and then selling
the said mine in advance to another broker with a power of attorney obtained from the client. The cash received
due to the sale of the precious metal belonging to the customer is given to the customer.
Although not all of the participation banks have used the teverruk method until recently, it is one of the methods
of obtaining funds used by some in Turkey. Participation banks use this model, which is realized by trading
method, because they do not make gratuitous borrowing in accordance with their principles. In this study, which
was conducted in the form of face-to-face interviews with participation banks operating in Turkey, it was tried to
determine whether they are already using the teverruk model. Some of the participation banks working in
accordance with Islamic principles have stated that they use this model within the framework of strictly defined
conditions. However, it has been determined that some participation banks have also made their customers use
this model by stating that they have the necessary permissions to use it.
As a result of the study, it was seen that some of the participation banks consider that the teverruk model is an
alternative to loans made in commercial banks.Because of this idea, it has been understood that they argue that
this model should be used to prevent individuals with interest sensitivity from being forced to choose
commercial banks. It has been determined that some participation banks think that the teverruk model is a
method that is used provided that there are very mandatory reasons, so they do not want the use of this method to
become too widespread.