Akademik Veri Yönetim Sistemi
İslam Düşüncesinde Eleştiri Kültürü ve Tahammül Ahlakı, Muş, Türkiye, 28 - 29 Mayıs 2021, cilt.1, sa.1, ss.1-10
Arap gramer ilminin ilk döneminden
itibaren toplumun ihtiyaçlarına göre kendini sürekli yenilediği görülmektedir.
Gramer ilmi konularının kimi zaman mukaddime ve muhtasar gibi başlıklarla
kısaltılarak ele alındığı gibi kimi zaman ise konuların daha iyi anlaşılması
için şerh ismiyle daha detaylı bir şekilde yenilendiğine şahit olmaktayız.
Muhtasar adlı eser sahipleri, fazla gördükleri konuları çıkararak aslında bir
eleştiri de ortaya koymuş olmaktadırlar. Şerh ismi ile sunulan eserlerde ise
anlaşılmayan bir konuyu daha detaylı bir şekilde ortaya koyma düşüncesiyle
birlikte şerh edilen eser sahibinin aksine fikirler zikredilerek eleştiriler de
yapıla gelmiştir.
Arap gramer ilmi tarihinde önemli bir yer
tutan dilcilerden birisi de Ebu’l-Kasım ez-Zeccacî’dir. Zeccaci’nin yazmış
olduğu el-Cümel fi’n-nahv adlı eseri büyük ilgi görmüş ve onlarca şerh
yazılmıştır. İbnü’s-Sid el-Batalyevsî ise bir şerhten ziyade eseri eleştiri
niyetiyle Kitabu’l-hulel fi islahil-halel min Kitabi’l-Cümel/Cümel Kitabındaki
Hataları Düzeltme Üzerine eserini yazmıştır.
Biz de bu çalışmamızda böylesi bir
eserin yazılmasına yol açan sebepler ile birlikte içeriğini temel alarak
Batalyevsî’nin geliştirmiş olduğu eleştiri yöntemi üzerinde durmaya
çalışacağız.
Anahtar Kelimeler: Zeccacî,
Batalyevsî, Şerh, Gramer Eleştirisi