VAN GÖLÜNDEN ÇIKARILAN DİP ÇAMURLARININ KARAKTERİZASYONU VE ÇEVRESEL AÇIDAN DEĞERLENDİRMESİ


Özgüven A., Türkmenoğlu M., Erdeve Özvan E., Öztürk D.

Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Fen ve Mühendislik Dergisi, cilt.28, sa.4, ss.2093-2109, 2025 (TRDizin)

Özet

Bu çalışmada, Van Gölü kıyısında yer alan Van Merkez İleri biyolojik atıksu arıtma tesisi çıkış sularının deşarj edildiği noktadan alınan dip çamurlarının klasik kurutma yöntemi ve geotekstil tüp sistemiyle susuzlaştırılması sonrası fiziksel, kimyasal özellikleri ve potansiyel çevresel etkileri değerlendirilmiştir. Orijinal çamurun nem içeriği %31,7 olarak belirlenmiştir. Klasik ve geotekstil tüp ile kurutma yönteminde bu oran sıfıra inmiş, kuru madde %68,3, kül oranı %59,16, organik madde içeriği ise %2,73 olarak tespit edilmiştir. Arsenik (As), kadmiyum (Cd), krom (Cr), bakır (Cu), nikel (Ni), kurşun (Pb) ve çinko (Zn) gibi bazı ağır metallerin konsantrasyonları hem klasik hem de geotekstil tüp uygulaması ile susuzlaştırma sonrası belirlenmiştir. Analizi yapılan ağır metaller Türkiye’deki ilgili yönetmelik sınır değerlerinin altında bulunmuştur. Kurutulmuş çamur numunesinde silisyum dioksit (SiO₂) oranı %46,11 ve karbon oranı %3,25 olarak tespit edilmiştir. Geotekstil tüp yöntemi ile susuzlaştırılan örnekte organik madde (%4,18) ve elementel azot (%1,15) oranlarının klasik yönteme göre daha yüksek olduğu belirlenmiştir. Elde edilen sonuçlara göre dip çamurunun organik madde içeriğinin düşük olması ve inorganik madde oranının ise yüksek olması enerji geri kazanımı açısından uygun olmadığını; ancak dolgu malzemesi veya tarımsal iyileştirmede kullanılması gibi bazı alternatif bertaraf yöntemlerine uygunluk sağladığını göstermektedir.