Akademik Veri Yönetim Sistemi
4th International Conference on Applied Engineering and Natural Sciences, Konya, Türkiye, 10 - 13 Kasım 2022, ss.1389-1391
Bilimsel araştırmalarda genel olarak; ya özellikler (değişkenler) arası ilişkiler ya da uygulamaların,
(faktörlerin, tedavilerin veya muamelelerin), ilgilenilen özellik veya değişken üzerine farklı etkilerinin olup
olmadığının belirlenmesi amaçlanır. Cevap (yanıt, output, çıktı) değişkeni veya bağımlı değişken olarak
adlandırılan değişkene etkili olabileceği düşünülen faktörlerin seviyelerinin veya gruplar arası farkın
önemliliğini (anlamlılığını) test etmek üzere yapılan istatistik analizler sonucunda, farkın istatistik olarak
önemli (anlamlı) olup olmadığı belirlenir. “İstatistik önemlilik veya anlamlılık” olarak ifade edilen bu
kavram, I. Tip veya Tip I hata olarak adlandırılan belirli bir yanılma olasılığı ile belirlenir. Bilimsel
araştırmalarda “” ile gösterilen ve çoğunlukla %5 olarak alınan I. Tip hata, gerçekte gruplar arasında fark
olmadığı halde, yapılan test sonucunda fark bulunması durumunda yapılan hatadır. Sağlık veya eczacılık
alanında, ilaçların tedaviye etkisini belirlemek üzere planlanan klinik araştırmalar oldukça yaygındır. Bu
araştırmalarda, uygulanan tedavinin etkinliğini belirlemek üzere, yalnızca istatistik önemliliğin dikkate
alınması yanıltıcı olabilir. Bu nedenle İstatistik önemlilik (anlamlılık) kavramının yanında, Klinik veya
ekonomik önemlilik (anlamlılık) kavramı da bulunmaktadır. Klinik önemlilik kavramı, Klinik önemli
asgari değişim (MCID), kavramı ile yakından ilişkili olup, Klinik önemli asgari değişim, herhangi bir
ölçülebilen cevap değişkeni bakımından, hastanın durumunda veya tedavisinde olumlu (faydalı) bir gelişme
sağlayabilecek en küçük, minimal veya asgari farklılık olarak tanımlanabilir. Bu çalışmada, “istatistik
önemlilik (anlamlılık)”, “klinik önemlilik (anlamlılık)” ve “klinik önemli asgari değişim (MCID)”
kavramları açıklanarak aralarındaki ilişiklere değinilmiştir.