Akademik Veri Yönetim Sistemi
Çukurova Üniversitesi Mühendislik-Mimarlik Fakültesi Dergisi, cilt.33, sa.1, ss.163-178, 2018 (Hakemli Dergi)
Atık barajı (DAMAR), Damar maden sahası genelinde yapılan madencilik çalışmaları sonucunda bakır, bakırlı pirit ve bunlara özgü diğer cevherlerin çıkarılması ve bu cevherlerin yerinde kurulan tesiste zenginleştirme işlemleri sonucunda ortaya çıkan atıkların depolanmasında kullanılmaktadır. Atık barajın mansabından itibaren yaklaşık 60-65 m arasında değişen mesafelerde farklı lokasyonlarda küçük debili kaynak boşalımları gözlenmiştir. Yeraltısuyu ve yüzey suyu kaynaklarında pH değeri 2,91-11,17 ve 3,4-7,17 arasında, elektiriksel iletkenlik (EC) değeri ise yeraltısuyu kaynaklarında 589-4397 μS/cm ve yüzey suyu kaynaklarında 528-3060 μS/cm arasında değiştiği belirlenmiştir. Araştırma alanında yer alan atık barajı (Damar) ile baraj aks yerinin kuzey batısında farklı lokasyonlarda sızıntı şeklinde boşalım gösteren kaynaklar arasındaki hidrodinamik ilişkiyi belirlemek amacı ile yapılan boya deneyi sonucunda S1 sızıntı noktasında 0,13 mikrogram/l uranin konsantrasyonuna rastlanmıştır. Barajdan kaynaklanan sızmanın önlenmesi amacı ile hidrolik iletkenlik değeri çok düşük olan bir malzeme (K<10-6 cm/s) atık baraj alanına deşarj edilmeye başlanılmıştır. Yapılan deşarj işlemi sırasında, en alt kotta (1039 m) gözlenen S1 kaynağının tamamen kuruduğu tespit edilmiştir.
The Tailings Dam (DAMAR) is used for the extraction of copper, copper pyrite and other ores as a result of the mining operations carried out throughout the Damar mine site, and for the storage of the wastes resulting from the site enrichment operations of these ores. Water springs discharge, on a northeast-southwest line, has been observed in different locations at distances ranging from approximately 60 and 65 m from the end of the Damar tailing dam downstream. The pH values of the groundwater samples ranged from 2.91 to 11.17 while surface water samples were laying dominantly between 3.4 and 7.17. The electrical conductivity (EC) values of groundwater were ranging from 589 μS/cm to 4397 μS/cm and the EC levels of surface water samples ranged from 528 to 3060 μS/cm, respectively. In order to determine the hydrodynamic relationship between the waste storage dam (Damar) and the springs leaking in different locations to the north-west of the dam axis, the dye experiment was carried out and it was calculated as 0.13 microgram/l uranine at the leakage point S1. To prevent infiltration from the dam, a material with a hydraulic conductivity value of very low (K<10-6 cm/sec)was discharged to the waste dam site. During the discharge process, it was observed that point S1 located at the lowest topographic level (1039 m) was completely dried.