SAHİH-İ MÜSLİM’DE ZAYIF OLDUĞU İDDİA EDİLEN RİVÂYETLER ÜZERİNE BİR İNCELEME –ELBÂNÎ ÖZELİNDE-

Kalaç R.

İhya Uluslararası İslam Araştırmaları Dergisi, cilt.7, sa.1, ss.1-45, 2021 (Hakemli Dergi)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 7 Sayı: 1
  • Basım Tarihi: 2021
  • Dergi Adı: İhya Uluslararası İslam Araştırmaları Dergisi
  • Derginin Tarandığı İndeksler: TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.1-45
  • Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

İslam’ın ana kaynakları niteliğinde olan hadisleri ihtiva eden eserler arasında Sahih-i Müslim, Sahih-i Buharî’den sonra en sahih ve muteber kaynak kabul edilmiş ve hatta bazı âlimler tarafından Buhârî’nin Sahih’ine takdim edilmiştir. Sahih-i Müslim’in ümmetin teveccühüne, kabul telakkisine nail olduğu ve bu eserde yer alan rivâyetlerin tamamının ümmetin icması ile sahih olduğu şeklinde bir yaklaşım sergilenmiştir. Bununla beraber bu yaklaşımı kabul etmeyip Müslim’in Sahih’inin ihtiva ettiği bazı rivâyetleri tenkit edenler de bulunmaktadır. Bu tenkitler genel olarak Müslim’in rivâyetlerinin senedlerinden kaynaklanmıştır. Müslim’in rivayetlerini tenkit edenler arasında klasik hadis ulemasından Ebû Zur’a er-Râzî, Ebu’l-Fadl el-Herevî, ed-Dârekutnî, İbn Hazm ve Ebû Ali el-Ğassânî gibi âlimler bulunmaktadır. Müslim’in rivâyetlerini isnad açısından eleştirenlerden birisi de çağdaş hadis âlimlerinden Nasıruddin el-Elbânî’dir. Ehl-i hadis geleneğine bağlı kalıp günümüzde hadislerin tetkiki için yalnızca isnad tenkidiyle yetinilmesi gerektiği şeklinde bir yaklaşım sergileyen Elbânî, çağımızın klasik dönem hadisçiliğinin son örneklerindedir. Elbânî, çeşitli eserlerinde Müslim’in çok sayıda hadisini isnad tekniği açısından değerlendirmiş ve bunlardan yirmi yedi tanesi hakkında zayıf hükmü vermiştir. Bu çalışmada Elbânî’nin zayıf olduğunu iddia ettiği ilgili rivâyetler ele alınmış, bu rivayetlere dair hadis âlimlerinin görüşlerine yer verilmiş ve neticede Elbânî’nin verdiği hükümler sorgulanmıştır.