Akademik Veri Yönetim Sistemi
Akdeniz 3. Uluslararası Uygulamalı Bilimler Kongresi, Girne, Kıbrıs (Kktc), 17 - 18 Ekim 2020, ss.41-42
Dallı darı, marjinal topraklarda yetişebilen ve birim alandan yüksek miktarda ürün alınabilen, hayvan beslemede yem kaynağı olarak kullanıldığı gibi enerji bitkileri arasında da önemli yere sahip çok yıllık bir bitkidir. Bu çalışma bazı dallı darı çeşitlerinin verim ve kalitesi üzerine farklı hasat dönemlerinin etkilerini belirlemek amacıyla tasarlanmıştır. Araştırma, 2013-2016 yılları arasında, Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Ziraat Fakültesinin araştırma ve uygulama arazisinde yürütülmüştür. Deneme Tesadüf Bloklarında Bölünmüş Parseller Deneme Deseni’ne göre üç tekrarlamalı olarak kurulmuştur. Denemede 4 dallı darı çeşidi (Sunburst, Trailblazer, Blackwell ve Cave-in-Rock) ve 4 farklı hasat dönemi (1= Sapa kalkma dönemi, 2= Çiçeklenme dönemi, 3= Fizyolojik olgunluk dönemi ve 4= Kıştan çıkış dönemi) ele alınmıştır.
Araştırma sonuçlarına göre yaş biyokütle verimi 800-4877 kg/da, protein oraı %1.06-8.67, kuru madde oranı % 36-92, NDF içeriği %63-88, ADF içeriği %34.-55, ham kül oranı %5.96-10.09, selüloz oranı %27-46 aralığında olarak belirlenmiş. Bitki besin elementlerinden N, P, K, Ca ve Mg içerikleri hasat dönemleri geciktikçe azalmıştır. Çalışma bulgularına göre uygulanan hasat dönemlerinden sapa kalkma ve çiçeklenme dönemlerinde yaş biyokütle verimi ve ham protein içeriğinin yüksek olduğu, selüloz oranının ise düşük olduğu tespit edilmiştir. Erken hasat dönemlerde yüksek biyokütle verimi ile Trailblazer çeşidi, yüksek protein verimi ile Sunburst çeşidi öne çıkmıştır. Fizyolojik olgunluk ve kıştan çıkış dönemlerinde ise kuru madde ve NDF değerlerinin yüksek, ham kül oranının düşük olduğu tespit edilmiştir. Geç hasatlarda en yüksek kuru madde Sunburst, en yüksek NDF Trailblazer ve Sunburst çeşitlerinde belirlenmiştir. Bu sonuçlar ışığında Van koşullarında 1. ve 2. hasat dönemlerinin yem amaçlı, 3. ve 4. hasat dönemlerinin enerji amaçlı yetiştiricilik için uygun biçim dönemleri olduğu ve kullanılan çeşitlerin bölge koşullarında yetiştirilebileceği düşünülmektedir.