Hz. Peygamber’in Fiillerinin Teşriî Değeri –Bedruddin el-Makdisî Örneği-”,

Kalaç R.

Kafkas Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, cilt.7, sa.14, ss.215-229, 2020 (Hakemli Dergi)

Özet

Allah’ın kitabında Hz. Peygamber’in (s.a.v.) insanlık için tabi olunması gereken bir şahsiyet olarak nitelendirilmesi durumu, sözlerinin yanında onun yapıp ettiği fiilleri de oldukça önemli kılmıştır. Sünnet tabiri, Allah Resûlü’nden söz, fiil ve takrir olarak nakledilen her şey için kullanılmıştır. Bu açıdan Hz. Peygamber’in fiilleri, İslâm dininin temel kaynaklarından ikincisi olarak kabul edilen sünnetin bir nevini teşkil etmektedir. Dolayısıyla sünnetin bir parçasını oluşturan Hz. Peygamber’in fiilleri, teşriîde asıllardan biridir. Ancak teşriî değerleri bakımından Hz. Peygamber’in fiillerinin tamamı aynı kategoride değerlendirilmemiştir. Nitekim fiiller, teşriî değerleri diğer bir ifadeyle bağlayıcı olup olmadıkları ya da hangilerinin bağlayıcı olduğu gibi durumlar açısından İslâm âlimleri arasında eskiden beri tartışılan bir konu olmuştur. Bu tür konulara hadisçilerin yanı sıra fıkıh usûlcüleri de ilgi duymuştur. Bu usûlcülerden birisi ise Bedruddîn el-Makdisî’dir (ö.773/1371). Bedruddin, meşhur rical âlimi olan ve el-Cemmâlî nisbesiyle anılan Abdulğanî el-Makdisî’nin (ö.600/1203) torunudur. Döneminin önemli simalarından ilim tahsil eden Bedruddîn, ilmi mesaisini hadis ve fıkha yönlendirmiş ve bilhassa fıkıh usulüne dair eserler kaleme almıştır. Bu makalede âlimlerin Hz. Peygamber’in fiilleriyle ilgili yaklaşımları genel hatlarıyla ortaya konulduktan sonra bir Hanbeli usûlcüsü olan ve pek şöhret bulamayan Bedruddîn el-Makdisî’nin meseleyi ele alışı, onun günümüze ulaşan tek eseri olan et-Tezkire fi Usûli’l-Fıkh çerçevesinde incelenecektir.