Akademik Veri Yönetim Sistemi
II. International Congress on Women, Ankara, Türkiye, 23 Haziran - 25 Eylül 2022, ss.228
Radikal
ve Gelenekçi Bir Peştun Hareketi Olan Taliban Yönetimi Altında Kadınlar
Erdal
BAYAR[*]
Özet
2021 yılı Ağustos ayından
itibaren Afganistan’da yönetimi tekrar ele geçiren Taliban rejimi, her ne kadar
söylem bazında ‘kadınların hak ve hukuklarını’ koruyacağını ifade etmişse de
Taliban rejiminin ‘kadın hakları’ anlayışı ile dünya genelinde kabul gören
‘kadın hakları’ anlayışı arasında derin farklılıkların bulunduğu çok geçmeden
anlaşılmıştır. Taliban, İslam dinini uygulamalarına meşruiyet zemini oluşturmak
için kullanırken, özellikle kadının toplumsal hayattan tecrit edilmesi
konusunda İslam dünyasındaki hiçbir köktendinci rejimde olmayan politikaları
uygulamaktadır. Nitekim Taliban rejiminin kadınların eğitim ve iş yaşamına
katılımına getirdiği kısıtlamaların ve ekonomik zorunlulukların Afganistan'ı
Dünya’da kadınlar için yaşanması en zor ülke haline getirdiğini iddia eden
çalışmalar da bulunmaktadır. Bu çalışmada öncelikle farklı dinlerden bazı
fundamentalist oluşumların kadınlara yönelik yaklaşımlardaki benzerlikler ve
farklılıklar üzerinde durulacaktır. Taliban rejiminin hem diğer dinlerdeki hem
de İslam dini içerisindeki farklı fundamentalist yaklaşımlardan ayrıldığı
noktalardan hareketle Peştun milliyetçisi, radikal ve gelenekselci yönlerine
vurgu yapılacaktır. İktidara geldiği ilk dönemin (1996-2001) aksine kadınları
sosyal hayattan izole etme çalışmalarını aşamalı bir şekilde hayata geçiren
Taliban’ın, kimi yazarlarca iddia edildiğinin aksine düşünce ve hedef açısından
pek değişmediği ortaya konulacaktır.
Anahtar Sözcükler:
Taliban, Kadın Hakları, Peştunvali, Satmar Hasidik Cemaati, İsa Mesih’in Son
Zaman Azizleri Fundamentalist Kilisesi
[*] Arş. Gör. Dr., Van Yüzüncü Yıl
Üniversitesi Erciş İşletme Fakültesi Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler
Bölümü, E-mail: erdalbayar@yyu.edu.tr ORCID ID:0000-0002-1726-7989
Women Under the Taliban, a Radical and Traditionalist Pashtun Movement
Erdal BAYAR
Summary
Although the Taliban regime, which took over the administration in Afghanistan since August 2021, stated that it would protect 'women's rights and laws' on the basis of discourse, there are deep differences between the 'women's rights' understanding of the Taliban regime and the 'women's rights' understanding that is accepted worldwide. it was soon realized. While the Taliban uses the religion of Islam to establish the basis of legitimacy for their practices, they apply policies that are not found in any fundamentalist regime in the Islamic world, especially in the isolation of women from social life. As a matter of fact, there are studies claiming that the restrictions and economic obligations imposed by the Taliban regime on women's participation in education and business life have made Afghanistan the most difficult country for women to live in in the world. In this study, first of all, the similarities and differences in the approaches of some fundamentalist formations from different religions towards women will be emphasized. Pashtun nationalist, radical and traditionalist aspects will be emphasized based on the points where the Taliban regime differs from different fundamentalist approaches both in other religions and within the religion of Islam. Contrary to the claims of some writers, it will be revealed that the Taliban, which gradually implemented the efforts to isolate women from social life, unlike the first period when it came to power (1996-2001), did not change much in terms of thought and target.
Keywords: Taliban, Women's Rights, Pashtunwali, Satmar Hasidic Congregation, Fundamentalist Church of Jesus Christ of Latter-day Saints