Akademik Veri Yönetim Sistemi
Pegem Akademi, Ankara, 2020
Kişi yaşamı boyunca yakın veya uzak çevresiyle bildirişim halindedir. İletişim kurmak kişinin kendini gerçekleştirebilmesi, yaşamını istendik şekilde idame ettirebilmesi için vazgeçemeyeceği bir araçtır.
İletişimin gerçekleşmesi öncelikle anlama ve anlatma eylemlerinin amaca uygun ve sağlıklı işlemesine bağlıdır. Anlatabilmek için ön koşul anlamak, kavramaktır. Anlamak/kavramak için başvurulan temel yol da “dinlemek/izlemek”tir.
Dil becerilerinin ve eğitiminin temelini dinlemek/izlemek oluşturmaktadır. Nitekim düzenli dil eğitiminin başladığı okul dönemine kadar kişi, anlama becerisi olarak yalnızca dinlemeyi kullanabilmektedir. Dahası, kişi dünyaya henüz gelmeden dinleme etkinliğine başlar. Sesler dünyasını dinleyerek anlamaya çalışır. Dünyaya geldikten sonra dinleme becerisi hızla gelişmeye başlar ve bilgi edinmek, öğrenmek için başvurduğu temel yol olur.
Dinlemek/izlemek sadece bilgi edinmenin değil; sağlıklı iletişim kurmanın, başarmanın, mutlu olmanın da anahtarıdır. Bu bağlamda amaca uygun dinlemek, doğru anlamak ve anlaşılmak için ön koşuldur. Dolayısıyla tıpkı konuşma, okuma ve yazma becerileri gibi dinleme becerisinin de düzenli, etkili bir eğitimle geliştirilmesi gerekmektedir. Ancak maalesef, sosyal yaşamda en çok başvurulan dil becerisi olmasına rağmen “dinleme/izleme” eğitimine henüz yeteri kadar önem verilmemektedir.
Doğru anlayan, analiz eden başarılı nesiller yetiştirmenin yolu, okul çağına kadar gelişigüzel edinilen/kazanılan dinleme becerisinin iyi tasarlanmış eğitim programlarıyla geliştirilmesinden geçmektedir. Dinleme becerisi gelişmiş iyi dinleyicilerin başta eğitim olmak üzere iş ve sosyal yaşamlarında daha başarılı ve mutlu oldukları bilinen bir durumdur. Bu nedenle düzenli eğitimin her kademesinde bireylerin “dinleme/izleme” becerilerinin geliştirilmesi üzerinde hassasiyetle durmak gerekmektedir.
Dinleme/izleme eğitiminin istendik nitelikte yapılması için alandaki materyalleri çeşitlendirmek ayrıca gerekli ve önemlidir. İlgili alanda kullanılmak üzere materyal hazırlamak alan uzmanlarının birincil görevlerindendir. İncelemekte olduğunuz eser üniversitelerde verilen dinleme eğitimine katkı sunmak üzere farklı üniversitelerde görev yapan alan uzmanı akademisyenler tarafından kaleme alınmıştır. Türkçe Öğretmenliği lisans programında yer alan “dinleme eğitimi” dersinin güncel müfredatı da dikkate alınarak hazırlanan bu eser kuram ve uygulama bağlamında zengin bir içeriğe sahiptir.On beş bölümden oluşan eserin her bölümünde farklı bir konu işlenmiştir.
Bölümlerde işlenen konular sırasıyla; “Dinleme eğitimiyle ilgili temel bilgiler”,
“Türkçe öğretim programlarında dinleme/izleme eğitimi”, “Dinlemenin fiziksel ve
zihinsel unsurları”, “Bellek ve özellikleri”, “Dinleme-sözvarlığı ilişkisi”, “Dinleme
eğitiminde dikkat”, “Dinleme problemleri ve çözüm önerileri”, “Dinleme süreçleri/
stratejileri”, “Konuşmalardaki prozodik özellikleri tanıma”, “Dinleme eğitiminde
beden dili”, “Dinleme becerisine yönelik eğitim ortamları”, “Dinleme yöntem ve
teknikleri”, “Dinlerken not tutmanın önemi ve not tutma teknikleri”, “Dinleme
becerisini ölçme ve değerlendirme”, Dinleme etkinlikleri tasarlama” şeklindedir.
Eserin bölümleri farklı akademisyenler tarafından hazırlandığı için bölümler
arasında farklı üslup ve yaklaşımların olması kaçınılmazdır. Yazıların özgünlüğünü
korumak amacıyla üslup ve yaklaşım birliğinin sağlanması yoluna gidilmemiştir.
Bu yönüyle eserin her bölümü kendi içinde bağımsız olarak da okunabilecek
bir nitelik taşımaktadır.
Eserin başta Türkçe Eğitimi alanında öğrenim gören öğretmen adayları olmak
üzere, Türkçe öğretmenlerin, lisans ve lisansüstü eğitim programlarında
Türkçe dinleme eğitimi veren akademisyenlerin, Türkçe öğrenme ve öğretmeye
gönül vermiş tüm Türkçe sevdalılarının bu yöndeki ihtiyaçlarına büyük ölçüde
cevap vereceği inancındayız.
Çalışmanın eksiklerinin olduğu muhakkaktır. Siz değerli okuyuculardan ricamız;
ilk baskısı yapılan eserle ilgili gözlemlerinizi, deneyimlerinizi, tespit ettiğiniz
eksikleri veya sorunları mnkardas@hotmail.com adresine iletmenizdir. Sizlerin
tespitleri, görüş ve önerileri esere sonraki baskılarda önemli katkılar sunacaktır.
Bu yöndeki her türlü katkınız bizleri mutlu edecektir.
Eserin meydana gelmesinde emeği geçen alan uzmanı tüm dostlarıma, eseri
özenle baskıya hazırlayan Pegem Akademi çalışanlarına teşekkürü bir borç bilirim.
Editör
Doç. Dr. Mehmet Nuri KARDAŞ
Ekim-2020