ENGELLİLERE YÖNELİK BİR FARKINDALIK ÇALIŞMASI: TOPLUMA HİZMET UYGULAMALARI DERSİ ÖRNEĞİ


Mengi A.

JOURNAL OF SOCIAL AND HUMANITIES SCIENCES RESEARCH, cilt.4, sa.5, ss.826-840, 2017 (Hakemli Dergi)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 4 Sayı: 5
  • Basım Tarihi: 2017
  • Dergi Adı: JOURNAL OF SOCIAL AND HUMANITIES SCIENCES RESEARCH
  • Derginin Tarandığı İndeksler: Other Indexes
  • Sayfa Sayıları: ss.826-840
  • Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Bu çalışmada, Topluma Hizmet Uygulamaları (THU) dersi kapsamında engellilere yönelik öğretmen adaylarında farkındalık oluşturmak amaçlanmıştır. Araştırma, nitel araştırma desenlerinden olan eylem araştırmasından hareketle nitel veri toplama ve değerlendirme tekniklerinin kullanıldığı betimsel bir araştırmadır. Araştırma, THU dersi alan 3. sınıf öğrencilerinden 15 katılımcıyla 2016-2017 güz döneminde dört aylık bir çalışma sonunda yapılmıştır. Araştırmada THU dersi kapsamında, derinlemesine görüşmeler yoluyla katılımcıların engelli bireylere yönelik farkındalık düzeylerinde bir artış olup olmadığı sorgulanmıştır. Yarı yapılandırılmış görüşme formunda yer alan altı temel sorudan hareketle katılımcılardan elde edilen veriler transkribe edilerek içerik analizine tabi tutulmuştur. Elde edilen veriler altı farklı soruya uygun kategorileştirerek değerlendirilmiştir. Araştırmada öğretmen adaylarının THU dersini almadan önce engelli bireyler hakkında bilgi sahibi olmadıkları, engelli bireylere yönelik farkındalık düzeylerinin düşük olduğu ve engellilik konularına duyarsız kaldıkları bulgulanmıştır. Ancak THU dersi kapsamında engellilere yönelik yapılan farkındalık çalışması sonucunda, öğretmen adaylarının çoğunda bilgi ve farkındalığın oluştuğu, engellilere yönelik duyarlılığın da arttığı sonucuna ulaşılmıştır. Bu araştırma, sosyolojik perspektifle ele alınması, verilerin ilk elden toplanması, çarpıcı bulgu/sonuçlara ulaşılması bakımından son derece özgün bir araştırmadır. Ayrıca, öğretmen adaylarının engelli bireylere yönelik farkındalık oluşmasına dikkat çektiği için de önemli bir araştırma olmuştur. Son olarak araştırma, öğretmen adaylarının engelli bireyler konusunda farkındalıklarının artırılmasına yönelik çalışmaların yapılması önerisinde bulunulmuştur.
Anahtar Kelimeler: Sosyolojik Bakış, Öğretmen Adayları, Engellilere Yönelik Farkındalık, Topluma Hizmet Uygulamaları

ABSTRACT
This research aims to raise awareness among the teacher candidates towards disabled individuals within the context of the Community Service Practices (CSP) course. It is a descriptive research in which qualitative data collection and evaluation techniques are used with reference to the action research method, one of the qualitative research designs. The research was conducted at the end of a four-month study in the fall semester of 2016-2017 with 15 participants among 3rd grade (sophomore) students who took the CSP course. Within the scope of CSP course, it was questioned whether there was an increase in the awareness level of the participants via in-depth interviews. From the six basic questions in the semi-structured interview form, the data obtained from the participants was transcribed and subjected to content analysis. Then, the data obtained were categorized according to the six questions and evaluated. In the research, it was detected that the prospective teachers did not have knowledge about the disabled individuals before receiving the CSP course, that the level of awareness for disabled people was low and they were insensitive to the disability issues. However, as a result of the awareness study conducted for the disabled within the scope of the CSP course, the majority of the teacher candidates gained the knowledge and awareness, and their sensitivity to disability has been increased. This is a fairly genuine research in terms of its sociological perspective approach, data being collected from the first hand, and reaching striking findings / results. It has also been substantial because it drew attention of the teacher candidates gain awareness of disabled people. Finally, the research suggests to do more studies and training to increase prospective teachers’ awareness of disabled individuals.
Key Words: Sociological Approach, Candidate Teachers, Pre-service Teachers, Disability Awareness, Community Service Practices (CSP)