Fotovoltaik Enerji Sistemlerinde Kullanılabilecek 1-3 Fazlı Sinüs İnverter Tasarım ve Simülasyonu


Creative Commons License

Tütüncü B., Aras B.

International Conference on Multidisciplinary Sciences-7th ICOMUS, Antalya, Türkiye, 9 Kasım - 11 Aralık 2021, ss.624-630

  • Yayın Türü: Bildiri / Tam Metin Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Antalya
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.624-630
  • Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Fosil yakıtlarının sebep olduğu küresel iklim değişikliği gibi zorunlu sebeplerinde tetiklediği sorunlardan dolayı, yenilenebilir enerji kaynaklarına olan talebin artması bu kaynakların alternatif enerji kaynakları olarak adlandırmaktan ziyade temel enerji kaynakları olarak adlandırılmasını kaçınılmaz kılmıştır. Güneş, rüzgâr, biyogaz, jeotermal, hidroelektrik, hidrojen, dalga enerjileri bu kaynaklar arasındadır. Bu alternatif enerji çeşitlerinden her türlü coğrafyaya tesis edilebilecek, dünya var oldukça hep var olacak, kurulum maliyeti en düşük ve sisteme entegrasyonu en kolay olan enerji kaynağı güneş enerjisidir. Bu avantajlarından dolayı potansiyel güneş enerjisinin yaşamımızda kullanılabilir enerjiye dönüşümünde aracı sistem fotovoltaik(Solar) panellerdir. Fotovoltaik paneller, değişken çevresel faktörlere göre uygun değer aralıklarında, güneşten gelen ışınımların panel dahili fotonları hareketlendirmesiyle elektriksel enerji oluşturur. Fotovoltaik paneller elektriksel enerjiyi DA(Doğru Akım) formunda üretmektedir. Çağımızda elektriksel enerji; büyük oranda AA (Altenatif Akım) olarak üretme-iletme-dağıtma-tüketme olarak kullanılmaktadır. Bu sebeple solar panelden üretilen DA(Doğru Akım) formunu AA(Alternatif Akım) formuna dönüştürmek gerekmektedir. Güç elektroniği sistemlerinde de bu görevi üstlenen devre yapısının bütünü İnverter(Evirici) olarak adlandırılmaktadır. İnverter sistemlerde DA formun AA forma dönüşümü, uygun tipte seçilen anahtarlama tabanlı yarı iletken güç elektroniği devre elemanları sayesinde yapılmaktadır. AA forma çevrilen enerji tam sinüs (ideal sinüs) formuna en yakın olacak şekilde yüke aktarımı hem yük üzerindeki istenmeyen gürültü sinyallerini minimize etmekte hem de istemeyen sistem kayıplarına engel olmaktadır. Tam sinüs formuna yakın formu elde etmek için ise filtre devreler tasarlanmaktadır.

Bu çalışmada ‘’On-Grid PV yenilenebilir enerji temelli elektrikli araç şarj istasyonu tasarımı” için inverter (Evirici) sistemler ve filtrelerin tek fazlı-üç fazlı olarak tasarımlarıyla ilgili yaklaşım ve analizleri sunuldu. İlk olarak DA formunda olan giriş değerini inverter çıkışında AA kare dalga formunda elde ederek inverter tasarımının istenen çıkış değerlerini vermesi sağlandı. Daha sonra inverter sistem çıkışında, sisteme uygun modellenen filtre devre yardımıyla yüke aktarılan değer tam sinüs forma yakın elde edildi. İstenmeyen harmonik gürültü değerleri de analiz edilerek filtre devrenin istenen çıkış değerlerini karşılanması sağlandı. Tasarlanan her iki sistem ile inverter sistem anahtarlama elemanlarının frekansı ve filtre devre elemanlarının uygun özgül değerleri değiştirilerek yük üzerindeki çıkış sinyal seviyeleri farklı kullanım amaçlarına göre farklı birçok çalışma için değiştirilebileceği gözlemlendi.