Firma Yönetici ve Sahiplerinin Liderlik Tarzları: Van Organize Sanayi Bölgesi'nde Faaliyet Gösteren İşletmeler Üzerine Bir Araştırma


Karahan K. S.

Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, sa.VAN ÖZEL SAYISI, ss.673-702, 2021 (Hakemli Dergi)

Özet

İşletmelerin ayakta kalmaları ve rekabet avantajı elde etmeleri için yöneticilerin kullanmış oldukları liderlik tarzları işletmeler için önemli bir yapı taşıdır. Bu çalışmanın temel amacı, yöneticilerin farklı liderlik tarzlarını (dönüştürücü ve işlemci) belirlemek, bu yöneticilerin demografik ve firma özelliklerinin liderlik tarzlarına etki edip etmediğini ortaya koymaktır. Çalışmada özellikle çağdaş liderlik tarzlarından dönüştürücü ve işlemci liderlik tarzları seçilmiştir. Bununla birlikte, literatürde eksikliği tespit edildiği için Van Organize Sanayi Bölgesinde faaliyet gösteren sanayi işletmelerine uygulanmıştır. Bölgede kayıtlı 126 işletmenin 65'ine ulaşılmıştır. İşletmelerin bir kısmı faaliyetlerine ara vermiş bir kısmı da ankete katılmak istememiştir. Ankete katılan işletmeler en fazla imalat, gıda ve inşaat sektörlerinde faaliyet göstermektedir. Veri toplamak için Bass ve Avolio'nun 1995'de geliştirdikleri 36 soruluk Çok Faktörlü Liderlik Stilleri Ölçeği-(MLQ) kullanılmıştır. Araştırma sonucunda, firma yöneticilerin dönüştürücü liderlik tarzını daha fazla kullandıkları tespit edilmiştir. Demografik faktörler göz önüne alındığında kadınların firmalarını yönetirken daha fazla işlemci liderlik tarzını kullandıkları tespit edilmiştir. Firma özellikleri bazında analiz yapıldığında ise işletme büyüklüğü, işletmenin faaliyette bulunduğu sektör ve işletmenin hukuki yapısı ile liderlik tarzları arasında anlamlı bir ilişki olduğu tespit edilmiştir. Yöneticilerin yaşı, işletmedeki görevi, çalışma süresi ve eğitim durumu, işletmenin faaliyet çevresi ve kapasite kullanım oranları değişkenleri ile yöneticilerin liderlik tarzları arasında anlamlı bir ilişki olmadığı tespit edilmiştir.

Leadership styles that managers use in order to survive and gain a competitive advantage are an important building block for businesses. The aim of this study is to determine the different leadership styles (transformational and transactional) of managers and to reveal whether the demographic and firm characteristics of these managers affect their leadership styles. In the study, transformational and transactional leadership styles are chosen, especially from modern leadership styles. Therefore, it has been applied to the industrial enterprises operating in the Van Organized Industrial Zone, as its deficiency has been identified in the literature. 65 of 126 businesses registered in the region have been reached. Some of the businesses stopped their activities and some did not want to participate in the survey. The businesses that participated in the survey are mostly active in the manufacturing, food, and construction sectors. Multifactor Leadership Styles Scale- (MLQ) with 36 questions developed by Bass and Avolio in 1995 was used to collect data. As a result of the research, it was determined that company managers use the transformational leadership style more. Considering the demographic factors, it has been determined that women use transactional leadership style more while managing their companies. When analyzed on the basis of firm characteristics, it has been determined that there is a significant relationship between the size of the firm, the sector in which the business operates, and the legal structure of the business and its leadership styles. It has been determined that there is no significant relationship between managers 'age, role in the company, working experience, and educational level, business environment, and capacity utilization rates variables and managers' leadership styles.