Süleyman Demirel Üniversitesi Ziraat fakültesi Dergisi, cilt.20, sa.2, ss.1-15, 2025 (Hakemli Dergi)
Alternatif-marjinal su kaynağı olan arıtılmış atık suların sulamada kullanımıyla temiz su kaynakları üzerindeki baskı azaltılmakta, atık suyun içeriğine bağlı toprak-bitki verimi artmakta, gübre ihtiyacı azalarak daha ekonomik ve etkili bir üretim stratejisi sağlanmakta, atık suyun deşarj problemleri de çözümlenmektedir. Ancak sulamada kullanılacak arıtılmış atık suyun kalite ve özelliklerinin mutlaka bilinmesi ve yönetilmesi gerekmektedir. Literatürde arıtma tesisi çıkış suyunun sulama amaçlı kullanımına yönelik su kalitesinin irdelendiği çalışmaların sınırlı olduğu düşünülerek, bu çalışma, Van ilinde bulunan ileri biyolojik arıtma tesisinin arıtılmış atık suyunun sulamada kullanılabilirliğini, ilde aktif bitki üretimi gerçekleştirilerek sulamaya ihtiyaç duyulan Mayıs ile Eylül ayları aralığında 2024 yılı için günlük verilerin baz alınmasıyla daha gerçekçi bir şekilde Türkiye'deki ulusal mevzuatlar ve diğer ulusal-uluslararası kriterler altında değerlendirmiş ve olası sorunlara yönelik önlemlere yer vermiştir. Sonuçta, arıtılmış atık suyun pH, elektriksel iletkenlik, toplam azot ve fosfor, biyolojik ve kimyasal oksijen ihtiyaçları ve askıda maddesinin ulusal-uluslararası mevzuatları aşmadığı dikkate alınarak sulama için güvenilir bir su kaynağı olduğu ve toprak, bitki ve sulama sistemleri için bir sakınca bulunmadığı belirlenmiştir. Böylece yarı-kurak-Van temiz su kaynaklarının korunmasına yönelik Merkez ileri biyolojik arıtma tesisinin arıtılmış atık suyunun sulamada kullanımı önerilebilir olmuş, bu sayede Van Gölü’ne deşarjın azaltılmasıyla çevresel sürdürülebilirliğe sağlanan katkının önemi de dikkate değer olarak belirlenmiştir.
By using treated wastewater, an alternative-marginal water source, in irrigation, the pressure on freshwater resources is reduced, soil-plant productivity increases depending on the content of wastewater, and a more economical, effective production strategy is provided by reducing the need for fertilizer, and wastewater discharge problems are also solved. However, the quality and properties of the treated wastewater to be used in irrigation must be known and managed. Considering that the studies examining the water quality of the treatment plant effluent for irrigation purposes are limited in the literature, this study evaluated the usability of the treated wastewater of the advanced biological treatment plant in Van province for irrigation more realistically, based on daily data for the period between May and September, when active plant production is carried out in the province and irrigation is needed, under the national legislation in Türkiye and other national-international criteria, and included precautions for possible problems. As a result, determined that the treated wastewater is a reliable water source for irrigation, considering that its pH, electrical conductivity, total nitrogen and phosphorus, biological and chemical oxygen needs and suspended matter do not exceed national and international legislation, and that there is no harm to soil, plants and irrigation systems. Thus, the use of treated wastewater from the Central Advanced Biological Treatment Plant in irrigation has become advisable for the protection of freshwater resources in the semi-arid-Van, and the contribution to environmental sustainability by reducing the discharge into Lake Van has also been determined to be significant.