El Cezeri International Conference of Engineering & Applied Sciences: Discovering Natural Treasures, Van, Türkiye, 2 - 04 Haziran 2023, ss.12-13
Çalışma alanı Türkiye’nin doğusunda bulunan Van ilini kapsamaktadır. Bu alanın fiziki
coğrafya özellikleri doğal afetlerin yaşanmasına müsaittir. Türkiye’de risk değerlendirme
metodu (RDM) kullanılarak yapılmış çalışma azdır. Daha önce araştırmacılarca Bitlis için
uygulanan RDM, buraya sınırı olan Van için ilk kez uygulanmıştır. Bitlis’e benzer coğrafi
koşullara, afet çeşitlerine sahip olan Van’da gerçekleştirilen çalışmayla bir eksikliğin
giderilmesi hedeflenmiştir. Çalışmada çığ, heyelan, kaya düşmesi, su baskını parametreleri
kullanılarak zamansal ve mekânsal analizler ve risk sınıflandırmaları yapılmıştır. Başta iş
sağlığı ve güvenliği çalışmalarında olmak üzere birçok disiplinde Finne Kinney RDM
kullanılmıştır. Neotektonikle, jeolojik-jeomorfolojik farklılaşma ve değişen iklim özellikleri,
sahayı doğal afet bakımından riskli kılmaktadır. Sahada doğal afet çeşitliliği bakımından
‘‘Kabul edilebilen risk’’ özelliğine sahip noktalar olduğu gibi ‘‘Çok yüksek riskli’’ ve
‘‘Yüksek riskli’’ alanlarda tespit edilmiştir. Güneybatı ve kuzeybatı kesimlerinin fazla eğimli
koşullar ve yağışlar nedeniyle heyelan, çığ, kaya düşmesi bakımından ‘‘Çok yüksek risk’’ ve
‘‘Yüksek risk’’ taşıdığı hesaplanmıştır. Morfolojik olarak eğimin azaldığı yamaçlar, ana
kollara bağlanan yan kol ağızlarında ve vadi tabanlarına doğru su baskınlarının ‘‘Yüksek risk’’
taşıdığı hesaplanmıştır. Nihai olarak Van’da dört doğal afet türünün önemli risk taşıdığı
anlaşılmıştır. Bu yüzden proaktif bir bakış açısıyla risk değerlendirme sonuçlarının dikkate
alınması önerilmektedir. Bu sayede can ve mal kayıplarının önüne geçileceği açıktır.
The study area covers the province of Van, located in the east of Turkey. The physical
geography features of this area are suitable for natural disasters. There are few studies in Turkey
using the risk assessment method (RDM). The RDM, which was previously applied for Bitlis
by researchers, was applied for the first time for Van, which borders here. With the study
carried out in Van, which has similar geographical conditions and disaster types to Bitlis, it
was aimed to eliminate a deficiency. In the study, temporal and spatial analyzes and risk
classifications were made using avalanche, landslide, rockfall, flood parameters. Finne Kinney
RDM has been used in many disciplines, especially in occupational health and safety studies.
Neotectonics, geological-geomorphological differentiation and changing climatic
characteristics make the area risky in terms of natural disasters. In terms of natural disaster
diversity in the field, there are points with "Acceptable risk" feature, as well as "Very high risk"
and "High risk" areas. It has been calculated that the southwestern and northwestern parts have
13
"Very High Risk" and "High Risk" in terms of landslides, avalanches and rockfalls due to
excessive slope conditions and precipitation. Morphologically, it has been calculated that the
slopes where the slope decreases, the side branch mouths connected to the main branches and
the floods towards the valley floors carry a "high risk". Finally, it has been understood that four
types of natural disasters carry significant risks in Van. Therefore, it is recommended to
consider the results of risk assessment from a proactive point of view. In this way, it is clear
that the loss of life and property will be prevented.