Elektronik-Dijital Çocuk Edebiyatında Çoklu Mecra Anlatımı: Keloğlan Örneği Üzerinden Medyalararası Dönüşüm


Creative Commons License

Bazancir R.

THE JOURNAL OF SOCIAL SCIENCES INSTITUTE, cilt.1, sa.69, ss.125-140, 2025 (Hakemli Dergi)

Özet

Dijitalleşme süreci, halk anlatıları ve geleneksel çocuk kahramanları üzerinde önemli dönüşümlere yol açmaktadır. Edebi yapıların üretim, sunum ve dolaşım biçimleri yeniden şekillenmekte; bu durum, halk edebiyatı karakterlerinden biri olan Keloğlan’ın dijital kültüre adapte olmasını zorunlu kılmaktadır. Bu çalışmada, Keloğlan karakterinin çizgi romanlardan başlayarak, 1970’li yıllarda Rüştü Asyalı tarafından canlandırılan sinema filmlerine, oradan da günümüz YouTube platformundaki dijital animasyon dizilerine uzanan medyalararası dönüşümü çoklu mecra anlatımı bağlamında değerlendirilmiştir. Keloğlan karakteri, dijitalleşme süreciyle birlikte yalnızca anlatısal formda değil, temsil edildiği mecra türleri bakımından da çeşitlenmiş; çizgi filmler, mobil uygulamalar, dijital oyunlar ve çevrimiçi etkileşimli içeriklerle yeniden
yapılandırılmıştır. Bu dönüşüm, çocuk edebiyatının dijital çağdaki yeni formlarına ve bu formların pedagojik işlevlerine dair önemli veriler sunmaktadır. Çalışma kapsamında, Keloğlan anlatılarının farklı dijital ortamlardaki sunumları; anlatı sürekliliği, karakter istikrarı, kültürel değer aktarımı ve çocuk kullanıcılarla kurulan etkileşim düzeyi çerçevesinde değerlendirilmiştir. Ayrıca, benzer bir işlevi üstlenen Nasreddin Hoca karakterinin dijital anlatılardaki varlığına da karşılaştırmalı olarak yer verilmiş; iki karakterin dijital temsilleri arasındaki kurgu farklılıkları ve ortak anlatı stratejileri ortaya konulmuştur. Bu bağlamda çalışma, çoklu mecra yaklaşımı ile elektronik halk anlatılarının birleşiminde ortaya çıkan yeni anlatı evrenlerine dair kavramsal bir çözümleme sunmaktadır.

This study examines the transformation of Keloğlan, a prominent character in Turkish folk narratives, through the lens of transmedia storytelling within electronic-digital children’s literature. From comic books and 1970s films featuring Rüştü Asyalı to today’s YouTube-based animated series, Keloğlan has undergone a significant media evolution. Digitalization has diversified the character’s narrative formats and platforms, including mobile applications, digital games, and interactive online content. This transformation reflects not only the changing dynamics of storytelling but also new pedagogical and cultural potentials in digital cultural transmission. The research analyzes the presentation of Keloğlan across these platforms, focusing on narrative continuity, character stability, cultural value transmission, and audience interaction. Additionally, Nasreddin Hoca, another iconic folk figure, is briefly considered for comparative purposes to reveal shared strategies and differences in digital adaptation. The study ultimately aims to offer a conceptual understanding of how folk narratives are reshaped and reimagined within the digital media ecosystem.