Arctium lappa L. (Dulavrat Otu) BİTKİSİNİN BESİN ELEMENTİ VE AĞIRMETAL İÇERİĞİNİN BELİRLENMESİ


Creative Commons License

Şelem E., Tunçtürk R., Nohutçu L., Tunçtürk M.

ICAFVP 3rd International Conference On Agriculture, Food, Veterinary And Pharmacy Sciences, Bayrut, Lübnan, 10 - 12 Kasım 2023, ss.25-30

  • Yayın Türü: Bildiri / Tam Metin Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Bayrut
  • Basıldığı Ülke: Lübnan
  • Sayfa Sayıları: ss.25-30
  • Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Yapılan arkeolojik çalışmalara göre ilk çağlardan itibaren insanlar, sağlık sorunlarını gidermek ve besin elde etmek için bitkilerden faydalanmışlardır. Günümüzde de tıbbi bitkilerin tıp, kozmetik, gıda, baharat, farmakoloji ve parfümeri gibi oldukça geniş bir kullanım alanına sahip olduğu görülmektedir. Çalışma materyalini oluşturan Arctium lapa L. Asteraceae familyasındandır. Bitki çayı olarak tüketilen Arctium lapa L. türünün idrar söktürücü, ter attırıcı, kan temizleyici, antimikrobiyal ve antifungal özelliklere sahip olduğu belirlenmiştir. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tıbbi ve Aromatik Bitkiler Bahçesi’nde yetiştirilen türün besin elementi ile ağır metal içerikleri belirlenmiştir. Yapılan çalışmanın sonucunda toplamda 12 elementin içeriği tespit edilmiştir. Makro besin elementlerinden olan Kalsiyum (Ca), Potasyum (K,) Magnezyum (Mg) ve Sodyum (Na)‘un içerikleri sırasıyla 11.77 g/kg, 31.87 g/kg, 2.33 g/kg ve 26.19 g/kg olarak tespit edilmiştir. Mikro besin elementlerinden olan Çinko (Zn) 31.21 mg/kg, Bakır (Cu) 5.82 mg/kg, Mangan (Mn) 100.18 mg/kg ve Demir (Fe) 288.85 mg/kg olarak belirlenmiştir. Türün bünyesinde ihtiva ettiği ağırmetal içerikleri ise Arsenik (As) için 0.16 mg/kg, Kobalt (Co) için 0.28 mg/kg, Molibden (Mo) için 1.21 mg/kg ve Kurşun (Pb) için 0.79 mg/kg olarak tespit edilmiştir. Yürütülen çalışmada yapılan analizlerde bitki örneklerinde Kadmiyum (Cd), Nikel (Ni) ve Selenyum (Se) ağırmetalleri 0.01mg/kg (ppm)’den daha düşük ölçülmüştür. Tıbbi özelliğinden kaynaklı kullanılan Arctium lapa L. bitkisinin besin elementi içeriği bakımından zengin olduğu belirlenmiştir.