ICAFVP 3rd International Conference On Agriculture, Food, Veterinary And Pharmacy Sciences, Bayrut, Lübnan, 10 - 12 Kasım 2023, ss.25-30
Yapılan arkeolojik çalışmalara göre ilk çağlardan itibaren insanlar, sağlık sorunlarını gidermek
ve besin elde etmek için bitkilerden faydalanmışlardır. Günümüzde de tıbbi bitkilerin tıp,
kozmetik, gıda, baharat, farmakoloji ve parfümeri gibi oldukça geniş bir kullanım alanına sahip
olduğu görülmektedir. Çalışma materyalini oluşturan Arctium lapa L. Asteraceae
familyasındandır. Bitki çayı olarak tüketilen Arctium lapa L. türünün idrar söktürücü, ter
attırıcı, kan temizleyici, antimikrobiyal ve antifungal özelliklere sahip olduğu belirlenmiştir.
Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tıbbi ve Aromatik Bitkiler Bahçesi’nde yetiştirilen türün besin
elementi ile ağır metal içerikleri belirlenmiştir. Yapılan çalışmanın sonucunda toplamda 12
elementin içeriği tespit edilmiştir. Makro besin elementlerinden olan Kalsiyum (Ca), Potasyum
(K,) Magnezyum (Mg) ve Sodyum (Na)‘un içerikleri sırasıyla 11.77 g/kg, 31.87 g/kg, 2.33 g/kg
ve 26.19 g/kg olarak tespit edilmiştir. Mikro besin elementlerinden olan Çinko (Zn) 31.21
mg/kg, Bakır (Cu) 5.82 mg/kg, Mangan (Mn) 100.18 mg/kg ve Demir (Fe) 288.85 mg/kg olarak
belirlenmiştir. Türün bünyesinde ihtiva ettiği ağırmetal içerikleri ise Arsenik (As) için 0.16
mg/kg, Kobalt (Co) için 0.28 mg/kg, Molibden (Mo) için 1.21 mg/kg ve Kurşun (Pb) için 0.79
mg/kg olarak tespit edilmiştir. Yürütülen çalışmada yapılan analizlerde bitki örneklerinde
Kadmiyum (Cd), Nikel (Ni) ve Selenyum (Se) ağırmetalleri 0.01mg/kg (ppm)’den daha düşük
ölçülmüştür. Tıbbi özelliğinden kaynaklı kullanılan Arctium lapa L. bitkisinin besin elementi
içeriği bakımından zengin olduğu belirlenmiştir.