SPEC 13th INTERNATIONAL CONFERENCE ON AGRICULTURE, ANIMAL SCIENCES AND RURAL DEVELOPMENT November 28-29, 2023- UŞAK/ TÜRKİYE , Uşak, Türkiye, 28 - 29 Kasım 2023, ss.1669-1680
Mikro besin elementleri bitkiler için metabolik süreçlerde yer alan mutlak gerekli besin
elementleridir. Mikro besin elementlerinin gereken miktardan düşük oranda alınması büyüme
ve gelişmeyi bozar. Kadmiyum, yüksek mobiliteye sahip bir ağır metaldir. Bu nedenle, düşük
miktarlarda toprakta bulunduğunda bitkilere önemli düzeyde fitotoksik etkiye sahiptir.
Kadmiyum özellikle mikro besin elementleri üzerinde alımı engelleyici etkiye sahiptir. Bu
engelleyici etki kadmiyum ile Fe, Zn, Mn ve Cu arasındaki antagonistik etki nedeniyledir.
Selenyum bitki ve hayvanlar için gerekli bir elementtir. Selenyum bitkiler için mutlak gerekli
bir element olmamasına rağmen, düşük miktarda uygulanan selenyum bitkilerde gelişmeyi
teşvik etmekle birlikte stres koşullarına karşı direnç mekanizması sağlamaktadır. Özellikle ağır
metal, kuraklık,soğuk gibi abiyotik stres koşullarında direnci artırmaktadır. Kadmiyum
nedeniyle oluşan stres şartlarında, bitkinin antioksidatif savunma mekanizmasında aktif rol
oynayan selenyum mikro besin element içeriğinde de etkili olmaktadır. Bu amaçla Cd nitrat
(Cd(NO3)2.4H2O) formunda 0-25-50 mg/kg Cd verilerek, oluşturulan ağır metal stres
şartlarında, sodyum selenat (Na2SeO4) formunda 0-2,5-5-10 mg/kg Se'nin sera koşullarında
uygulanmasının Lüpen (Lupinus albus L) bitkisinin ve yetişme ortamının mikro besin (Fe, Zn,
Cu ve Mn) elementi içeriğine etkisi araştırılmıştır. Çalışmanın sonuçlarına göre kadmiyum'un
25 ve 50 mg/kg düzeylerinde lüpen bitkisinin kök, yaprak kısımlarında ve toprak Fe, Zn, Cu ve
Mn içeriğinde kontrol uygulamasına göre, önemli düzeyde düşüş meydana gelmiştir. Bununla
birlikte kadmiyumun 25 ve 50 mg/kg düzeylerinde selenyum'un 5 mg/kg düzeydeki uygulaması
yaprakta, kökte ve toprakta Fe, Zn ve Mn içeriğinde artışa neden olmuştur.