Akademik Veri Yönetim Sistemi
Özel Yetenekli Öğrencilerin Sosyal Duygusal ve Akademik Gelişimi, Uğur Sak, Editör, Pegem Akademi Yayıncılık, Ankara, ss.87-105, 2021
Toplum, oluşturduğu normlar çerçevesinde farklılık gösterenleri tanımlamak
ve sınıflamak için etiketlemeyi kullanır. Üstün yetenek etiketi, diğer etiketler gibi
toplumsal algılar sonucunda oluşur. Toplumsal algının şekillenmesinde geçmişten
getirilen kültürel kodlar ile beraber günümüzde özellikle özel yeteneklilerin medyada
ele alınma biçimleri de etkili olmaktadır. Her çocuğun eşsiz olması nedeniyle
üstün yetenek tanısından ve etiketten etkilenme düzeyi çocuklar arasında farklılık
gösterir. Bireyin kişilik yapısı ve çevrenin tutumları ve beklentileri, etiketin
etkilerinin hem ortaya çıkma durumunu hem de olumlu veya olumsuz yönünü
şekillendirir. Özgüven ve özbeklenti artışı etiketin olumlu sonuçları olabilir. Sosyal
dışlanma, saygınlık kaygısı ve aşırı beklentiler ise etiketin olumsuz etkileridir.
Güçlü bir kişilik yapısına sahip özel yetenekli öğrenciler etiketin olumsuz etkileri
ile daha iyi başa çıkarlar. Etiketin olası olumsuz etkilerini azaltmak için müdahalede
paydaşlar arası işbirliği ile bütüncül bir yaklaşım sergilenmelidir. Öncelikle
toplum içerisinde üstün yeteneklilere ilişkin gerçekçi bir algının oluşması için her
bireyin özgünlüğü vurgulanmalı, genelleyici tanım ve özelliklerden çok eğitsel
ihtiyaçlar öne çıkarılmalıdır. Tanılama ve eğitim ihtiyaçlarında birey odaklı bir
yaklaşım benimsenmelidir.