Dönemdaş iki yazar Memduh Şevket Esendal ve F. Scott Fitzgerald öykülerinde sosyal kaygılar


Torusdağ G.

1th International Literature, Language and Educational Research Symposium EDEA 2024, Ankara, Türkiye, 20 - 22 Eylül 2024, ss.77-78, (Özet Bildiri)

  • Yayın Türü: Bildiri / Özet Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Ankara
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.77-78
  • Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Yaşam denilen gerçeklik iki veya daha fazla organizma ya da mekanizmanın karşılıklı olarak birbirlerini etkilemelerinde kullanılan her yola, sözlü ya da yazılı bilgi alışverişine dayanan bir iletişim işlemidir. İletişim her zaman eş zamanlı ve aynı bağlamda gerçekleşmeyebilir. Örneğin yazarlar, araya yüzyıllar girse de okurlarıyla, metinleri aracılığıyla, bilgi alışverişi halindelerdir. İletişim aracı olarak öyküler, gerçek ya da gerçeğe uygun olay ve durumların verilmek istenen mesaj ya da mesajlara uygun bir biçimde kurgulanıp ayrıntıya girilmeden anlatıldığı yazınsal türlerdir. Öyküler, hem eserin ortaya çıktığı dönemin ruhunu hem de eser sahibinin dünya görüşünü, değer yargılarını, iç dünyasını, dış dünyayı anlamlandırma biçimini, sunduğu kurmaca dünyanın gerçekle nasıl bir ilişki içerisinde olduğunu, kaygılarını yansıtırlar. Düşündüren, duygulandıran, toplumsal, politik ve tarihsel mesajları olan, diğer yazınsal metinler gibi ait oldukları toplumun kültürü içinde özel bir yeri olan eserleridir. Öyküleriyle yazın dünyasında yer etmiş yazarlardan Memduh Şevket Esendal (1884-1952) ve F. Scott Fitzgerald (1896-1940) aynı dönemde yaşamış, benzer kaygıları öykülerinde yansıtmış yazarlardır. İki yazar da öyküleriyle dönemin kadınında buna bağlı olarak toplumda ortaya çıkan bozulmayı anlatmaya çalışmışlardır. Esendal, eski dönemin kadın tiplemesi ile batılılaşmanın etkisi altında ortaya çıkan yeni kadın tiplemesini karşılaştırırken kadınların nasıl olmalarına yönelik kişisel fikirlerini dile getirmiştir. Fitzgerald ise öykülerinde sürekli olarak uçarı, paraya önem veren, ahlaken zayıf kadın tiplerini ele alırken sosyal yapıdaki olumsuz değişimleri vurgulamıştır. Bu çalışma, Esendal’ın Kızımız, Fitzgerald’ın Winter Dreams (Kış Düşleri) adlı öykülerinden hareketle, benzer konuları ele aldıkları öykülerle de destekleyerek, iki yazarın sosyal kaygılarını tespit ederken aynı dönemin iki farklı toplumunun sosyal panoramasını yansıtmayı amaçlamaktadır. 

Anahtar Kelimeler: Öykü, Sosyal Kaygılar, Kızımız, Memduh Şevket Esendal, Kış Düşleri (Winter Dreams), F. Scott Fitzgerald 

The reality called life is a communication process based on every way by which two or more organisms or mechanisms interact with each other, on the exchange of verbal or written information. Communication may not always occur simultaneously and in the same context. For example, even centuries later, writers continue to exchange information with their readers through their texts. As a means of communication, stories are literary genres in which real or real-like events and situations are narrated without going into detail and constructed in a way that suits the message or messages that are intended to be given. Stories reflect both the spirit of the period in which the work was created and the author’s worldview, value judgments, inner world, the way s/he makes sense of the outside world, how the fictional world s/he presents relates to reality, and her/his concerns. They are works that are thought-provoking, emotional, have social, political and historical messages, and, like other literary texts, have a special place in the culture of the society to which they belong. Memduh Şevket Esendal (1884-1952) and F. Scott Fitzgerald (1896-1940), who have left their mark on the literary world with their stories, are writers who lived in the same period and reflected similar concerns in their stories.Both writers tried to describe the deterioration experienced by women of the period, and therefore in society in their stories. While comparing the female stereotypes of the old period with the new female stereotypes that emerged under the influence of westernization, Esendal expresses her personal ideas about how women should be. Fitzgerald, on the other hand, constantly depicts frivolous, money-oriented, and morally weak women in his stories, while emphasizing the negative changes in the social structure. This study aims to reflect the social panorama of two different societies of the same period while determining the social concerns of the two writers, by starting from Kızımız by Esendal and Winter Dreams by Fitzgerald, and supporting them with stories that deal with similar subjects. 

Keywords: Story, Social Concerns, Kızımız, Memduh Şevket Esendal, Winter Dreams, F. Scott Fitzgerald