KUR’AN’DA META RASYONEL KAVRAM VE ANLATI; İNFAK VE GÜVEN TOPLUMU Example

Yergin H.

International Congress of Islamic Economy Finnace and Ethics, İstanbul, Türkiye, 28 - 29 Ekim 2017, sa.9, ss.34-35

  • Yayın Türü: Bildiri / Özet Bildiri
  • Basıldığı Şehir: İstanbul
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.34-35
  • Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

KUR’AN’DA META RASYONEL KAVRAM VE ANLATI;
İNFAK VE GÜVEN TOPLUMU
Doç. Dr. Haluk Yergin Yüzüncü Yıl Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, İktisat halukyergin@yyu.edu.tr
Ve Allah yolunda [sınırsızca] harcayın, kendi elinizle kendinizi mahvetmeyinve iyilik yapmaya azimle devam edin: unutmayın ki Allah iyilik yapanları sever. (Bakara 195 (Asad; 42) Kur’an anlayışı, bize derin düşünmeyi diğer bir ifadeyle kutu dışı düşünmeyi sağlayan ve (bazen de) geçerli rasyonel akımla pek uyuşmayan meta rasyonel bir anlatım sunar… Allah yolunda harcanan malın misali ( Bakara / 261) bu şekilde anlaşılması gereken ayetlerden bir başkasıdır. İlk ayette dikkat edilmesi gereken önemli konulardan biri mal harcamakla tehlikeden uzaklaşma arasındaki sıkı bağdır. Burada tehlikeden uzaklaşma derken, birey, toplum, ülke ve tüm dünya çapında bir güven ortamı anlaşılmalıdır. İnsanlık (ülkeler dahil) verebilme / vazgeçebilme alışkanlığı, ahlakı kazanmış olsaydı küresel adalet ve güven tesis edilmiş olacaktı. İnfak ile ilgili rasyonel düşüncenin ulaşamayacağı üç ana konuyu da belirtmek gerekirse: infak edildikçe daha güvenli ve tehlikesiz bir yaşama ulaşılacağı, verdikçe / vazgeçtikçe, verilen metanın azalmayacağı aksine daha da artacağı ( Bakara; 261) ve verilen metanın esas olarak yoksulun hakkı olarak düşünülmesi gerekliliğidir. Akrabaya, yoksula ve yolda kalmışa hakkını ver (İsra; 26) . Başka bir ayette gene verildikçe azalışın aksine artış olacağı meta rasyonel bir anlatı şeklinde bu kez mekan konusuna dahil edilmiştir. “Ey iman edenler! Size, "Meclislerde yer açın!" dendiğinde, yer açın ki Allah da sizin için genişlik sağlasın. “ ( Mücadele; 11) Bu anlayışın mal ve mekan da olduğu gibi zaman anlayışında da geçerli olduğunu anlamak gereklidir. Hatta merhamet anlayışında bile. Küresel ekonomik düzen verme üzerine kurulabilmiş olsaydı, sadece ekonomik değil insani düzeyde de hiçbir kriz yaşanmayacaktı. Yaratıcının bu vaadlerine karşın inanan insanın bu alışkanlığı kazanamaması, tevekkül (yaratıcıya güven) konusunda ki eksikliktir. Ki onlar, sabretmiş olup yalnız Rablerine güvenip dayanmaktadırlar. (Ankebut;59), Allah\'a güven, vekil olarak Allah yeter. (Ahzab;3) Bu meta rasyonel anlayışın karşısında batının “ laissez faire, laissez passer” rasyonel! Anlayışının ne kadar sığ ve zayıf olduğu çok iyi anlaşılmak zorundadır. Anahtar Kelimeler: infak, küresel ekonomi, meta rasyonel, güven toplumu

META-RATIONAL CONCEPT AND NARRATION IN THE QUR’AN:
THE SOCIETY OF INFAQ AND TRUST
And spend (freely) in God’s cause, and let not your own hands throw you into destruction (you might bring about your own destruction by withholding your personal and material contribution to this common effort) and persevere in doing good: behold, God loves the doers of good (Al- Bakarah 195; Asad; 42) The Quran’s approach presents a meta-rational narrative which enables us to contemplate, namely to think out of the box, and which sometimes conflicts with current rational stream. The example of spending in the way of Allah (Al-Baqarah 261) is among the verses that should be understood in that way. One of the noteworthy issues in the first verse is the close association between spending assets and keeping away from dangers. Keeping away from dangers should be considered to be a secured environment at individual, social, national, and global level. If the humanity (involving countries) could get in the habit of donating/ surrendering, global justice and trust would be established. Three main themes related to infaq (spending for needy without expecting any favor for a return in Islam) unreachable through rational thinking can be identified: the more spending, the more secured and safe life would be reached; the more surrendering/donating, the asset donated would not decrease but increase (Al-Baqarah 261); and necessity to think that the substance donated is essentially the right of poor. Give the relative his right, and the needy and the wayfarer (Al-Israh 26). In another verse, again, the fact that the more donating, the more increase would be resulted in instead of decrease is included in the space issue in a meta-rational narrative: “O you who have attained to faith!, When you are told, “ make room for one another in your collective life”, do make room , ( and in return) God will make room for you (in His grace). (Al-Mujadalah 11). It should be deduced that this approach is applicable also for the time concept like for asset and space. Furthermore, for mercy concept as well. If global economic order could be established upon donating, not only any economic crisis but also humanitarian one would not arise. Despite these promises of the Creator, a believer’s inability to gain this habit is because of his/her defect in tawakkul (trust in the Creator). Those who are patient in and in their Sustainer place their trust! (Al-Ankabut; 59), And place thy trust in God (alone): for none is as worthy of trust as God (Al-Ahzab; 3) In face of this meta-rational approach, it should be realize how superficial and vulnerable the West’s rational approach of “laissez faire laissez passer” is. Keywords: infaq, global economy, meta rational, trust society