Research Information System
Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, no.52, pp.109-134, 2021 (Peer-Reviewed Journal)
Şer’iyye Sicilleri tutulduğu dönemin
sosyal ve ekonomik hayatı hakkında en orijinal
bilgileri içeren arşiv vesikalarıdır. Hal böyle
olunca tarih araştırmalarında büyük öneme
sahiptir. Sicil kayıtları ışığında dönemin sosyal,
iktisadî, idarî, hukukî ve kültürel yapısı
hakkında genel bilgilere ulaşmak mümkündür.
Bu kayıtlar, kişilerin ölümlerinden sonra tespit
edilmeye çalışılan özel mülk konumundaki mal
varlıklarını belgeleyen arşiv kayıtlarıdır. Kadı
sicilleri, mahkeme kayıtları, sicillât-ı şer’iyye ve
şer’iyye sicilleri denilen bu defterler kadı veya
nâibi tarafından kayıt altına alınan ferman,
berat, buyruldu, hüccet, halk dilekleri, telhis,
temessük ve şukka gibi çeşitli belgeleri
içermektedir. Osmanlı Devleti'nde merkezde ve
taşrada bulunan her sınıftan insanlar arasındaki
hukukî meselelere dair kayıtları içermektedirler.
Araştırmamızı ihtiva eden defter 293 numaralı
Tarsus Şer’iyye Sicili (H.1264-1266 / M.1848-
1 8 5 0 ) i k i y ı l l ı k b i r z a m a n d i l i m i n i
kapsamaktadır. 172 sayfadan ve 108 hükümden
oluşan sicil, kaza statüsünde olan Tarsus'un
sadece sosyal ve iktisadî yapısı hakkında değil
birçok yönden önemli bilgilere de ulaşmak
mümkündür. Sicil kayıtları kaynak alınarak
yapılan bu çalışmada Tarsus'un XIX. yüzyılın
ortalarındaki sosyo-ekonomik ve kültürel
hayatının genel bir portresi çıkarılmıştır.