PREKAST KOLON VE KİRİŞLERDE BULONLU BİRLEŞİMLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ

Creative Commons License

Kıpçak F.

III. BİLSEL Uluslararası Sur Bilimsel Araştırmalar Kongresi, Diyarbakır, Türkiye, 28 - 29 Eylül 2024, ss.133-141, (Tam Metin Bildiri)

  • Yayın Türü: Bildiri / Tam Metin Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Diyarbakır
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.133-141
  • Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Prekast yapılardaki birleşimler, yapının genel performansını doğrudan etkileyen önemli unsurdur. Birleşimler, elemanlar arasında kuvvet aktarımını sağlayarak yapı sisteminin stabilitesini korumaktadır. Sismik yükler altında birleşimlerin rolü, yapının sismik tepkisini belirlemede büyük öneme sahiptir. Son yıllarda, artan prekast yapı üretimi ve sismik olayların sıklığı, bu alandaki araştırmaların önemini artırmıştır. 6 Şubat 2023’te Kahramanmaraş-Pazarcık ve Elbistan’da meydana gelen Mw= 7.7 ve Mw= 7.6 büyüklüğündeki depremler sonrasında özellikle bulonlu birleşimlerde sorunların olduğu belirlenmiştir. Bu durum, prekast yapıların sismik performansının yeniden değerlendirilmesini zorunlu hale getirmiştir. Yaşanan depremler, prekast yapılarındaki bulonlu birleşimlerin zayıf noktalar olduğunu göstermiştir. Birleşim hasarlarının, yapının bütününde büyük hasara yol açtığı belirlenmiştir. Bu bağlamda çalışmada bulonlu birleşim sağlanmış kolon ve kirişlerin yapısal performansı değerlendirilmiştir. Bu bağlamda literatürde geliştirilmiş ve günümüzde sıklıkla kullanılan bir dizi birleşim türü çalışmada karşılaştırılmıştır. Birleşim türlerinin yapısal performansı, göçme türü, yük ve deplasman kapasiteleri değerlendirilmiştir. Beton ve çelik malzemelerin doğru şekilde kullanımı ve malzeme özelliklerine uygun tasarlanması çalışmada değerlendirilmiştir. Bu bağlamda bulon çap ve sayısı, bulon konumu, bulon deliği derinliği ve özellikleri, plaka ve somon kullanımı, köşebent kullanımı, bağlantı türünün değiştirilmesi parametreleri çalışmada değerlendirilmiştir. Günümüzde yürürlükte olan yönetmelikler referans alınarak diğer birleşim türlerinin etkileri karşılaştırılmıştır. Sonuç olarak geleneksel birleşimlerin yetersiz kaldığı anlaşılmıştır. Birleşim türlerinin daha özenli ve uygun tasarlanması gerektiği çıkarılmıştır. Bu doğrultuda deprem etkilerinin en aza indirildiği güçlendirilmiş birleşimlerin uygulanması gerektiği görülmüştür. Özellikle köşebent bağlantılı ve yeni birleşim türlerinin etkili olduğu belirlenmiştir.

Joints in precast structures are significant elements that directly affect the global performance of the structure. Joints maintain the stability of the structural system by providing force transfer between the elements. The role of joints under seismic loads is of great significance in determining the seismic response of the structure. In recent years, the increasing production of precast structures and the frequency of seismic events have increased the importance of research in this field. After the Mw= 7.7 and Mw= 7.6 earthquakes in Maras-Pazarcık and Elbistan on February 6, 2023, it was determined that especially bolted joints had problems. This situation has made it mandatory to re-evaluate the seismic performance of precast structures. The earthquakes have shown that bolted joints in precast structures are weak points. It has been determined that joint damages cause major damage to the whole structure. In this context, the structural performance of columns and beams with bolted joints was evaluated in this study. In this context, a number of joint types developed in the literature and frequently used today are compared in the study. The structural performance, collapse type, load and displacement capacities of the joint types were evaluated. The appropriate use of concrete and steel materials and their design in accordance with their material properties were evaluated in the study. In this context, the parameters of bolt diameter and number, bolt location, bolt hole depth and properties, use of plate and nut, use of angle brackets, and changing the connection type were evaluated in the study. The effects of other joint types were compared with reference to the regulations in force today. As a result, it is understood that traditional joints are inadequate. It is concluded that joint types should be designed more carefully and appropriately. In this direction, it has been seen that reinforced joints with minimized earthquake effects should be applied. Especially angle connection and new joint types were found to be effective.