Iğdır Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, cilt.19, sa.1, ss.1-30, 2022 (Hakemli Dergi)
Bu çalışmanın amacı, Fâtımîler tarafından sunulan hutbelerde eğitime konu edilmeye çalışılan içerikleri tespit etmek ve ortaya koymaktır. Çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden içerik analizi deseni kullanılmıştır. Bu anlamda Fâtımîlerin kurulduğu ve teşekkül ettiği süreçte halka açık olarak sunulan ve temel kaynaklar aracılığıyla bugüne tam metin halinde ulaşan 10 hutbe seçilmiştir. Bu hutbeler analize tabi tutularak öncelikle açık ve örtük bir şekilde kodlanmış daha sonra da bu kodlardan temalar üretilmiştir. Yapılan analizler sonucunda Fâtımîlerin hutbeler aracılığıyla halka aktarmayı amaçladığı üç tema ortaya çıkmıştır. Bu temalar; imâmet inancı, halifelik iddiası ve zâhirî öğretilerdir. Temalar bulgu başlığı olarak kullanılmıştır. Ulaşılan temalar öncelikle dönemin siyasî, sosyal ve dinî fonksiyonuna göre açıklanmış daha sonra da hutbelerde bir eğitim içeriği olarak kullanımı, hutbelerden alınan kesitlerle de desteklenerek ortaya konulmuştur. Ulaşılan sonuçlara göre Fâtımîler, hutbelerde hem öne sürdükleri dinî ve siyasî liderlik iddiasına hem de İsmâîlî inancının bazı öğretilerine yer vererek bu konuları bir eğitim içeriği olarak kullanmışlardır.
This study aims to determine and reveal the contents that are tried to be the subject of education in the sermons presented by the Fatimids. Content analysis design, one of the qualitative research methods, was used in the study. In this sense, 10 sermons that were presented to the public during the establishment and formation of the Fatimids and reached today in full text through basic sources were selected. These sermons were analyzed and firstly coded explicitly and implicitly, and then themes were produced from these codes. As a result of the analyzes made, three themes emerged that the Fatimids aimed to convey to the public through sermons. These themes are; belief in imamate, claim to caliphate and outward teachings. These three themes were used as the title of the findings. The themes reached were first explained according to the political, social and religious function of the period, and then its use as educational content in the sermons was also supported by the sections taken from the sermons. According to the results, Fatimids used these subjects as educational content by including both the religious and political leadership claim they put forward in their sermons and some teachings of the Ismaili belief.