Akademik Veri Yönetim Sistemi
Bingöl Araştırmaları Dergisi, cilt.3, sa.1, ss.99-114, 2016 (Hakemli Dergi)
Bu çalışmanın amacı, Van merkez, Gürpınar ve Özalp ilçeleri, Mardin merkez ve Kızıltepe ilçesi ile Bingöl yöresinde geçmişten günümüze dek süren sözlü gelenek ürünlerinden bir kısmını muhitin sosyal yapısını da göz önünde bulundurarak değerlendirmektir. Yörelerde konuşulan, Türkçe, Arapça, Kurmanci ve Zaza’ca lehçelerinden halk hikâye ve masallarına yönelik örnekler Türkçe’ ye çevrilerek sunulmuştur. Buna ek olarak, kuramsal yaklaşımların ve masal ile diğer sözlü halk ürünlerinin anlatıcı- derleyici ekseninde karşılaşılan güçlüklerini ve bu güçlükler karşısında üretilen çözümlemelerin, bu alanda yetkin bilim insanlarının görüşleri ile bize aktarılması amaçlanmıştır. Bölgede çok zengin efsane, masal ve fıkra anlatım geleneğinin varlığı gözlenmiştir. Bu sözlü gelenek ürünlerinin, bize kadar ulaşan halk anlatıları üzerinde tesiri olduğu yadsınamaz bir gerçektir. Fıkraların, masalların ve halk hikâyelerinin icra bağlamında önemli bir kurumsal yapı olduğu karşımıza çıkmaktadır. Kahvehanelerin ve aile meclislerinin yörede anlatı geleneğinin oluşmasında ve sürdürülmesinde önemli bir etkisi vardır. Aktarımlar genellikle bu mekânlarda hayat bulmaktadır. Makalede referans olarak gösterdiğim kaynaklar ve bilim insanları, “Derlemelerde Karşılaştığım Güçlükler” başlığı altında verdiğim, derleme metodolojisi yöntemlerini uygularken karşılaştığım sorunlarda bana ışık tutmuşlardır. Masa başı çalışma yöntemleri ve teorik kuramların bize kazandırdıkları yadsınamaz. Fakat bu bilgiler dışında, sahaya inince gördüklerimiz farklılık arz edebilmektedir. Farklı inançların, etno-folklorik öğelerin, çeşitli dil ve lehçelerin bulunduğu doğu ve güneydoğu illerinde, bu zengin kültürel değerlere sahip anlatıcılara ulaşmak, yörede mevcut bulunan hikâye ve masal birikimini gün yüzüne çıkaracaktır. Özellikle kültürel anlamdaki farklılıklar, derlemecilere kuramsal anlamda çeşitlilik sunması bakımından önem taşımaktadır
The aim of this study is to assess several of verbal-traditional products that
has taken place from past to present in Van City Central, Gürpınar and
Özalp Town, Mardin City Central and Kızıltepe Town and Bingöl Locacity,by
considering social pattern of surroundings. Samples devoted to folk storiesand tales in Turkish,Arabic,besides,Kurmanci and Zazaki dialects were pre-
sented as having been translated into Turkish. In addition, the study was
intended for transfering the challenges,encountered around narrator-com-
piler,of theorotical approaches and tales, other verbal folk products and the
solvings found for the challenges with the point of views of competent sci-
entists in this field. It has occured that there is a high tradition of telling
legend, tale and joke in the region. The reality of verbal products effects on
folk narrations, still known nowadays, is undeniable and it has great ef-
fect on folk narrations. Jokes, tales and folk stories in point of performance
are significant theoretical structure. Coffee-houses and family councils have
big effects on occuring and holding of narration tradition. Narrations are
generally performed in these places. In this article, sources and scientists
that were referenced, guided to me for the problems I faced while applying
collation methodology methods which I presented under title of ‘’The Chal-
lenges I had in Collation’’. Contributions of theoretical approaches and meth-
ods occured from office work’s are undeniable. However, except this kind of
knowledge, when looking at studying zone information that we get can be
different . In east and South-east cities which have various beliefs, etno-folk-
loric elements, various languages and dialects, to reach the narrators,having
rich cultural values, will bring to light to current accretion of stories and
tales. Especially, differences in cultural aspects are important for compilers
in terms of presenting variety in theory.