Akademik Veri Yönetim Sistemi
Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü 3. Uluslararası Sosyal Bilimler Lisansüstü Öğrenci Sempozyumu, Van, Türkiye, 30 Kasım - 01 Aralık 2023
Sabri Ülgener, önemli bir iktisat
profesörü ve sosyolog olmasının yanında önemli bir
entelektüeldir. Türk fikir hayatına sağladığı katkılarla bu sahada büyük bir
boşluğu dolduran isimlerdendir. Ülgener, Doğu toplumlarının gelişememesinin
temelinde “ortaçağlaşma” olarak ifade ettiği durumun etkili olduğunu söyler.
Ortaçağlaşma ile kastettiği hem maddi hem manevi anlamda yaşanan gerilemedir.
Ülgener’e göre maddi anlamadaki gerileme, dünya ticaret yollarının değişmesi
sonrası üstünlüğün Batı dünyasına geçmesi ile olmuştur. Gerilemenin manevi yönü
ise tasavvuf kültüründen gelen dünyanın geçiciliği meselesidir. Ülgener, bu
bakış açısının Doğu toplumlarında egemen olması sebebiyle bu toplumların
dünyevi ve parasal meselelere mesafeli oluşlarına dikkat çeker. Bu, bir
zihniyet meselesidir. Doğu toplumlarının zihniyeti hayatın her alanına
yayılmıştır. Ülgener, bu sebeple iktisadi zihniyeti edebiyat ve musiki gibi
sanatlarda da arar. Bunu yaparken adeta Doğu toplumlarının zihin haritasını
çıkarır. Ülgener’in, İktisadi Çözülmenin Ahlak ve Zihniyet Dünyası adlı
eserinde öne çıkardığı bu bakış açısı o zamana kadar alışılmamış bir
yaklaşımdır. Ülgener’in kitabı bu bakımdan üzerinden durmaya değer bir eserdir.