ÇOCUK HAFTASI GAZETESİ’NE TÜRK HALK EDEBİYATI UNSURLARININ YANSIMASI (1942-1946)


Creative Commons License

Bazancir R.

Bingöl Araştırmaları Dergisi, cilt.8, sa.2, ss.27-58, 2022 (Hakemli Dergi)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 8 Sayı: 2
  • Basım Tarihi: 2022
  • Doi Numarası: 10.53440/bad.1072205
  • Dergi Adı: Bingöl Araştırmaları Dergisi
  • Derginin Tarandığı İndeksler: Sobiad Atıf Dizini
  • Sayfa Sayıları: ss.27-58
  • Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Türkiye’de yayımlanan süreli çocuk yayınları, çocukların kültürel ihtiyaçlarını karşılarken onların millî, ahlaki, sosyal ve evrensel değerlere sahip olmalarını da amaçlamıştır. Süreli yayınlar dönemin en önemli sosyalleşme vasıtalarından olması sebebiyle, çocukların eğlenmelerine, sosyalleşmelerine ve bilgiye ulaşmalarına önemli katkılar sunmuştur. Yerli ya da yabancı süreli çocuk yayınları geçmiş yıllardaki sosyo-kültürel değerlerini öğrenmek isteyen bireyler için de önem taşımaktadır. Çocuk Haftası Gazetesi’nin gayesi çocukların ilgisini ve sevgisini kazanmaktır. Asıl vurgulanan amaç; çağdaş, Atatürk ilkelerine bağlı, geleneksel ve millî değerlerinin bilincinde olan bir nesil yetiştirilmesidir. Halk kültürü temlerinin gazetede ağırlıklı olarak yer alması bu gayenin en açık göstergesidir. Çocuk Haftası Gazetesi’nde çocukların ve gençlerin geçmiş değerlerinin farkına varıp, modern Türkiye’nin inşası yolunda dünyadaki yenilik ve gelişmelerden de haberdar edilmeleri amaçlanmıştır. Çocuk Haftası’nın Atatürk ilke ve inkılaplarının gazete yoluyla çocuklara aktarılması, Büyük Maarif Kurultayı’na öz Türkçe’nin kullanımı ile alakalı öneriler sunulması gibi önemli misyonları olmuştur. Bunların yanında millî değerler ve Türk kültürünün çocuklara ve gençlere aktarılması gazetenin en önemli misyondur. Gazetedeki Türk halk edebiyatı ögeleri: halk hikâyesi, nazım ve nesir türünde masal, yerli masal, destan, atasözü, halk kültürü ögeleri barındıran millî çizgi roman ve karikatür, manzum, mensur bilmece, destan, fıkra, şeklindedir. Gazetede çocukları ve gençleri eğlendirmeye yönelik faaliyetler; kare bulmaca, nazım ve nesir şeklindeki bilmeceler, fıkra ve karikatür örnekleriyle sayfa boşlukları doldurularak okura aktarılmıştır. Çocuk Haftası Gazetesi yayımlandığı 14 yıl boyunca sayfalarında barındırdığı halk edebiyatı örnekleri ile okur için geleneğin aktarımı ve yaşatılması anlamında önemli rol üstlenmiştir. Özellikle: Boğaç Han, Tepegöz, Deli Dumrul, Keloğlan, Orhun Barkı Kahramanı Gültekin, Ali Baba ve Kırk Haramiler, Nasreddin Hoca ve Temel fıkraları gibi edebi türler, gazetenin içerik ve hacminde önemli yer tutmaktadır.

Children’s periodicals published in Turkey, while meeting the cultural
needs of children, aimed to enable children to have national, moral,
social and universal values. Since periodicals were among of the most
important means of socialization of the period, they made significant
contributions to children’s entertainment, socialization and access to
information. Domestic or foreign periodicals for children are also important
for individuals who aim to learn about the socio-cultural values
of the past years. The aim of the Çocuk Haftası Newspaper is to wtakethe
attention and love of children. The main purpose is to raise a generation
that is contemporary, committed to Atatürk’s principles, and
aware of its traditional and national values. The fact that the themes of
folk culture are predominantly included in the newspaper is the clearest
indicator of this aim. In the Çocuk Haftası Newspaper, it is aimed to
make children and young people aware of their past values and to be
informed about the innovations and developments in the world for the
construction of modern Turkey. Çocuk Haftası had important missions,
such as conveying Atatürk’s principles and reforms to children through
newspapers, and presenting suggestions for the Great Educational
Convention on the use of pure Turkish. Besides, transferring national
values and Turkish culture to children and youth is the most important
mission of the newspaper. The elements of Turkish folk literature in
the newspaper are folk tales, tales in verse and prose, local tales, epics,
proverbs, national comics and caricatures containing elements of
folk culture, verse, prose riddle, epic, anecdote. The activities of which
aim was to entertain children and young people through the riddles in
the form of crosswords, verse and prose which was transferred to the
reader by filling in the blanks with examples of jokes and cartoons. The
Çocuk Haftası Newspaper has played an important role in the transmission
and survival of the tradition for the reader with the examples of
folk literature that it has included in its pages throughout the 14 years
it has been published. Particularly: literary genres such as “Boğaç Han,
Tepegöz, Deli Dumrul, Keloğlan, Orhun Barkı Kahraman Gültekin, Ali
Baba ve Kırk Haramiler and the, Nasreddin Hoca and Temel Reis have
an important place in the content and volume of the newspaper.