Akademik Veri Yönetim Sistemi
5. INTERNATIONAL MARMARA SCIENTIFIC RESEARCH AND INNOVATION CONGRESS, Ankara, Türkiye, 2 - 04 Mayıs 2023, ss.1-22
Bu çalışmada BİST 30 endeksi, Dolar-TL ve Euro-TL kurları için spot piyasalarla futures piyasalar arasındaki nedensellik ilişkisi ve volatilite yayılımı incelenmiştir. Bu tür analizler kapsamında elde edilen bulgular özellikle belirsizliğin yüksek olduğu dönemler için ayrıca önemli olduğundan çalışma ABD merkezli olarak başlayan, ardından Avrupa borç krizi olarak devam eden küresel finansal kriz dönemini kapsamaktadır. Nedensellik ilişkisinin analizinde Toda ve Yamamoto (1995) (TY) nedensellik testi ile Breitung ve Candelon (2006) (BC) frekans alanı nedensellik testinden yararlanılmıştır. Ardından, spot ve futures piyasalar arasındaki volatilite yayılımını incelemek amacıyla analizlere Cheung ve Ng (1996) varyantsa Granger nedensellik (Granger-causality-in-variance) testi de eklenmiştir. TY nedensellik testine dayalı bulgular BİST 30 endeksi ve Euro-TL kuru için değişkenler arasında çift yönlü bir nedensellik ilişkisi olduğu sonucuna işaret ederken; Dolar-TL kuru için spot piyasalardan futures piyasalara doğru tek yönlü bir nedensellik olduğu sonucuna işaret etmektedir. BC nedensellik testine dayalı analizler sonuçları da benzer bulgulara işaret etmekle birlikte nedensellik analizine ilişkin daha ayrıntılı bilgiler sunmaktadır. Volatilite yayılımı kapsamında elde edilen bulgular ise öncelikle inceleme kapsamındaki tüm piyasalar arasında güçlü bir eşanlı bir etkileşim olduğu sonucuna işaret etmektedir. Bu kapsamdaki bulgular ayrıca Euro-TL kuru için ilgili piyasalar arasında çift yönlü bir volatilite yayılımı, Dolar-TL içinse spot piyasalardan futures piyasalara doğru tek yönlü bir volatilite yayılımı olduğu sonucuna işaret etmektedir. Bu bulgular da her iki nedensellik testi kapsamında elde edilen bulguları desteklemektedir. BİST 30 endeksi içinse bulgular nedensellik testlerinden farklı olarak futures piyasalardan spot piyasalara doğru tek yönlü bir volatilite yayılımının söz konusu olduğunu göstermektedir.