Doğal Kaynakların Birlikte Yönetimi:Katılımcı Planlama ve Kolaboratif Yaklaşım


Baylan E., Karadeniz N.

YÜZÜNCÜ YIL ÜNİVERSİTESİ TARIM BİLİMLERİ DERGİSİ *, sa.26, ss.648-661, 2016 (Scopus)

Özet

Özet: Doğal kaynakların içinde bulunduğu dinamik ve karmaşık, ekolojik, sosyo-kültürel ve ekonomiksüreçler karşısında, geleneksel planlama yaklaşımı bu kaynakların sürdürülebilir yönetiminde yetersiz kalmıştır. Yaşanan sorunlar ve riskler, fiziksel planlama ve doğal kaynaklarla ilişkili karar vermesüreçlerinde, plancıların ve ilgi gruplarının rolünde, iletişimsel eylemi temel alan, katılımcı yaklaşımlarıgündeme getirmiştir. Katılımcı yaklaşım ve uygulamalar zaman alıcı ve emek isteyen zorlu süreçlerolmasına rağmen, ilgili tarafların hem çevresel, hem de toplumsal ve ekonomik ihtiyaçlarını ve dehedeflerini karşılayabilecek, kalıcı ve işlevsel sonuçlar elde edilmesini sağlayabilmektedir. Bu makalede,ilk olarak, tarafların farklı amaçlarla bir araya geldiği süreçler için kullanılan, iletişim, koordinasyon,kooperasyon ve kolaborasyon kavramları açıklanarak, aktif katılımın temelini oluşturan, kolaborasyonkavramı üzerinde durulmuştur. Sonrasında, geleneksel planlama yaklaşımı ve katılımcı planlamanıntemelleri ve aralarındaki farklılıklar incelenerek, katılımcı karar verme sürecinin farklı düzeyleri,Arnstein’ın katılım merdiveni ve katılımdan beklenenler/katılım ile vaat edilenler bağlamındaaçıklanmıştır. Bu çerçevede makalede, (a) ilgi gruplarının, doğal kaynaklarla ilgili karar vermesüreçlerine aktif katılımını sağlama olanakları sunan, kolaboratif doğal kaynak yönetimi, (b) bu sürecinaşamaları ve (c) farklı koşullarda kullanılabilecek kolaboratif süreç ve yapılar hakkında bilgiverilmektedir. Makale, konuyla ilgili araştırma ve uygulamaya yönelik öneriler ile sonuçlanmaktadır.

 

Abstract: In the face of dynamic and complex ecological, socio-cultural and economic processes naturalresources are within, traditional planning approaches have fallen short in sustainable management ofnatural resources. Difficulties and risks thusly experienced have brought forward participatory planning approaches that are based on communicative actions in planners’ and stakeholders’ roles during physical  planning and decision making processes related to natural resources. Though participatory approachesand applications are effort and time demanding, they produce functional and lasting solutions whichsatisfy the environmental, social and economic demands and needs of the stakeholders. In this article,notions which bring various parties together -like communication, coordination, cooperation andcollaboration- for various reasons were explained first with a focus on the term of collaboration as itforms the basis of active participation. Then, the differences between traditional and participatory planning approaches were reviewed, and various levels of participatory decision-making processes were explained in terms of Arnstein’s participation ladder and expectations from/promises of participation.Within this framework, this article delivers information about (a) the collaborative natural resourcemanagement approach that provides active participation opportunity to stakeholders during decision-making processes related to natural resources, (b) phases of this approach, and (c) related collaborative processes and structures which can be used in various circumstances. The paper concludes by reflectingthe implications for research and practice on collaboration in natural resource management