3. Ulusal Botanik Bahçeleri Sempozyumu, Gaziantep, Türkiye, 23 - 25 Mart 2022, ss.5-7
Bu
çalışmada; 1982 yılında faaliyete başlayan ve Türkiye’nin ilk görsel destekli
sanal herbaryumlarından birisi olan VANF (Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Fen
Fakültesi) herbaryumunun kuruluşundan günümüze kadar geçen dönemdeki değişim ve
gelişmeleri ortaya konmaya çalışılmıştır. VANF Herbaryumu bugüne kadar 25’in
üzerinde akademisyen ile çok sayıda lisans ve lisansüstü öğrencinin katkıları
ile son haline ulaşmıştır. Günümüzde gelinen son aşamada herbaryum bünyesinde bulunan
bitki örneklerinin düz yataklı camlı tarayıcılarla taranarak dijital ortama
aktarımı gerçekleşmiştir. Dünyanın genelinde olduğu gibi dijitalleşme
süreçlerinin ve sanal herbaryumların yaygınlaşması ile birlikte
dijitalleştirilmiş verilerin çeşitli floristik araştırmalarda üstlenebileceği
önemli rollerin ortaya konulması amaçlanmıştır.
Van
Yüzüncü Yıl Üniversitesi Flora Uygulama ve Araştırma Merkezinin bünyesinde
faaliyet gösteren VANF herbaryumuna kayıtlı 23500 herbaryum örneğine ait veri
ve görüntüler, veri tabanı yazılımları ve sanal programlar yardımıyla dijital
hale dönüştürülmüştür. Türkiye için görsel destekli bir sanal herbaryum olması bakımından
ilk örnek teşkil eden VANF sanal herbaryumu http://vanf.yyu.edu.tr/ web
adresinden herkesin özelikle de botanikçilerin hizmetine sunulmuştur.
Sunulan veriler
bilgilendirici, kullanışlı, görsel destekli ve uzaktan erişilebilir nitelikte
olmasından dolayı araştırmacılara birçok açıdan kolaylık sağlamaktadır. Bu
dijital görüntülerin online mevcudiyeti ise bu alanla ilgilenenlerin özellikle
de sistematik çalışan botanikçilerin vazgeçilmez bir aracı olması bakımından
önem arz etmektedir. Üstelik, bu online veri tabanı bitki sistematiği, ekoloji,
bitki topluluğu analizi, fenolojik çalışmalar, çevre bilimleri, tarım ve
ormancılık alanları ile ilgili araştırmaları güçlü bir şekilde etkileyebilmesi
ve zaman açısından da tasarruf sağlayabilmesi açısından önemlidir. Ayrıca, bu
veri tabanının düzenli olarak güncellenmesi ile birlikte bu bölgenin bitki
çeşitliliği hakkındaki bilgilere de uzaktan erişiminin sağlanması
amaçlanmaktadır.