Akademik Veri Yönetim Sistemi
ISPEC 16th INTERNATIONAL CONFERENCE ON AGRICULTURE, ANIMAL SCIENCE & RURAL DEVELOPMENT, Konya, Türkiye, 15 - 17 Kasım 2024, ss.969-974
Centaurea türleri, ülkemizde halk arasında peygamber çiçeği, zerdali dikeni, çoban kaldıran, timur dikeni gibi isimlerle bilinmekte ve çok uzun yıllardır midevi, göğüs yumuşatıcı, ateş düşürücü, ishal kesici, adet getirici ve iştah açıcı olarak kullanılmaktadır. Yapılan çeşitli araştırmalarla, Centaurea türlerinin antimikrobiyal, antioksidan, antienflamatuvar, antiülserojenik, sitotoksik ve antiprotozoal aktivite gösterdiği saptanmıştır. Centaurea depressa türü ise mavi kantaron, gelintacı veya peygamber çiçeği olarak adlandırılmakta, doğal olarak Doğu Akdeniz havzasında yayılış göstermektedir ancak popüler bir süs bitkisi olması nedeniyle dünyanın tamamına yayılmıştır ve çok sayıda kültivarı mevcuttur. Kuraklığa dayanıklı olan tür, güneşli bölgeleri ve nemli ya da kuru toprakları tercih eder. Çiçeklenme dönemi 4 ve 6. aylar olan bitki, çam ormanları, taşlı yamaçlar, tarla ve yol kenarlarında deniz seviyesinden 1500 m’ye kadar yayılış göstermektedir. Batı ve Güneybatı Anadolu’da yaygın olan türün kurutulmuş çiçekleri, halk arasında %5’lik infüzyonları halinde ishal kesici, kuvvet verici, iştah açıcı ve göğüs yumuşatıcı olarak kullanılmaktadır. Ayrıca türün taç yapraklarının mavi boya eldesinde kullanıldığı bilinmektedir. Bu çalışmada Van ilinde doğal yayılış gösteren Centaurea depressa türünün bitki boyu, gövde eni, yaprak boyu ve eni, azot balans indeksi, klorofil, flavonol ve anthosiyanin içeriği ile yaprak renk değerleri L*, a*, b*, Kroma ve Hue olarak belirlenmiştir. Çalışma sonucu olarak türün bitki boyu 72.67 ± 2.52 cm, gövde eni 0.50 ±0,10 cm, yaprak boyu 5.00 ±1,73 cm, yaprak eni 1,07 ± 0,40 cm, azot balans indeksi (ABİ) 13.30 ±3.21 dualeks indeks, klorofil 28.07 ±6.35 dualeks indeks, flavonol 2.12 ±0,06 dualeks indeks, anthosiyanin içeriği 0.07 ±0,02 dualeks indeks olarak belirlenirken, renk değerleri ise çiçek ve yaprak olmak üzere sırasıyla L*19.71/42.40, a*25.59/-9.46, b* -32.32/15.98, Kroma 41.31/18.58 ve Hue 308.45/120.88 olarak tespit edilmiştir.