KADİM TRABZON ÜZERİNE YENİ ARKEOLOJİK GÖZLEMLER: “HADRIAN LİMANI”


Kılıç S., Demirel S., Çalışkan Akgül H.

Karadeniz İncelemeleri Dergisi, vol.15, no.30, pp.387-428, 2021 (Peer-Reviewed Journal)

  • Publication Type: Article / Article
  • Volume: 15 Issue: 30
  • Publication Date: 2021
  • Doi Number: 10.18220/kid.929770
  • Journal Name: Karadeniz İncelemeleri Dergisi
  • Journal Indexes: TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Page Numbers: pp.387-428
  • Van Yüzüncü Yıl University Affiliated: Yes

Abstract

G. Finlay, “Michael Panaretos’un kronikleri Profesör Fallmerayer tarafından bulunmadan önce Trabzon’un tarihi hakkında neredeyse hiçbir şey bilinmiyordu” diye yazar. Bu kroniklerin ortaya çıkması ile bir yandan 1204 yılında kurulan Komnenos Devleti’nin tarihi aydınlanmaya başlarken, diğer yandan tüm bölgenin tarihine karşı olan ilgi giderek büyümüştür. Böylece, 19. yüzyıl boyunca eski kaynaklarda geçen Trabzon ve çevresiyle ilgili tüm bilgiler bir araya getirilmeye başlanmıştır. Bu çabaların sonucunda artık Trabzon’un bir “Hellen kolonisi” olarak MÖ 1. binyılda tarih sahnesinde yerini aldığı yargısı ortaya çıkmıştır. Günümüzde artık Trabzon tarihiyle ile ilgili “neredeyse hiçbir şey bilinmiyor” demesek de, kent tarihiyle ilgili bilmediğimiz daha çok şey olduğu açıktır. Bu yazının ana konusunu her ne kadar 2018 yılında kent merkezinde yapılan arkeolojik yüzey araştırması sırasında biraz da tesadüfen inceleme fırsatı bulduğumuz ve “Hadrian Limanı” diye anılan yer oluşturmaktaysa da, bunu fırsat bilerek Ksenophon’dan itibaren Trabzon tarihiyle ilgili söylenip yazılanların çoğu bir kez daha elden geçirilmiştir. Bu sayede Karadeniz’in güneydoğu kıyısındaki bu ünlü kent ve eski limanı ile ilgili dimağlardaki bilgiler masaya yatırılmıştır.