Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, vol.8, no.40, pp.137-149, 2015 (Peer-Reviewed Journal)
The resources mentioning the Classical Kurdish Literature state the Persian Literature’s influences on it. In order to diagnose the scales of this influence, some multi-faceted comparisons are needed. So as to provide a contribution for an understanding, we want to make a comparison between the diwans (collection of the poems) of Hafiz and Melayê Cizîrî.
Hafiz was a great Persian poet who lived during the 14th century, on the other hand Melayê Cizîrî was one of the great Kurdish poets who lived during the 17th century. Of course, we are aware of the fact that there is no opportunity for us to compare the two great poets of the two different literatures in all aspects within an article. Therefore, in order to make general assessment, we are going to mention some points of the poems and present each poet’s one of the ghazals and their prose versions as examples.
Key Words: Hafiz Sirazi, Melayê Cizîrî, rose, nightingale, pureness
Klasik Kürt edebiyatından bahseden kaynaklar, İran edebiyatının Kürt edebiyatına olan etkisinden söz etmektedirler. Bu etkinin ne boyutlarda olduğunun anlaşılabilmesi için her iki edebiyatın değişik açılardan birbirleriyle karşılaştırılması gerekmektedir.
Biz bu makalemizde her iki edebiyatın arasındaki etkileşimin ne derce olduğu sorusuna cevap bulmaya katkı sağlamak amacıyla İran Edebiyatının gazel şairi Hâfız-ı Şîrâzî ile Kürt Edebiyatının Gazel şairi Melayê Cizîrî’nin divanlarında; aşk, gül, bülbül, rinde, züht ve dini sembolleri nasıl kullandıklarını araştıracağız.
Hâfız-ı Şîrâzî 14. yüzyılda yaşamış büyük bir İran şairi, Melayê Cizîrî ise bazı tartışmalar olmakla beraber 17. yüzyılda yaşamış Kürt edebiyatının büyük şairlerindendir. İki ayrı edebiyatın iki büyük ismini bütün özellikleriyle bir makale çerçevesinde karşılaştırma imkânı olmadığının farkındayız. Bu nedenle konu hakkında genel bir değerlendirmede bulunabilmek amacıyla her iki şairin de gazellerinde aşk, gül, bülbül, rinde, züht ve dini sembolleri nasıl kullandıklarını irdeleyeceğiz ve örnek teşkil etmesi bakımından da her iki şairin birer gazelini ve nesre çevrilmiş halini makalemizin sonunda vereceğiz.
Anahtar Kelimeler: Hâfız-ı Şîrâzî, Melayê Cizîrî, Divan, Aşk, Gül, Bülbül