Akademik Veri Yönetim Sistemi
3rd. International West Asia Congress of Tourism Research, Van, Türkiye, 26 - 29 Eylül 2019, ss.184-185
Hakkâri, daha farklı sebepler yanında coğrafi yapısının bir sonucu olarak da dış dünya ile olan irtibatı çok sınırlı olmuştur. Bunun sonucu olarak da doğal dokusu pek fazla tahrip olmadan günümüze kadar gelmiştir. Bu bağlamda geçmişte yöre halkının sosyal yaşamında kullandığı pek çok unsurla karşılaşmak mümkündür. Bu unsurlar arasında farklı amaçlarla giyilen ayakkabıları sayabiliriz. 1970’li yıllara kadar Hakkâri ve yöresinde «leken» denilen kar ayakkabısının yanı sıra üç çeşit ayakkabı görülmektedir. Bunlardan birincisi, tamamen keçi kılı ipliğin yapılan «reşik»; ikincisi, tabanı araba lastiğinden ve diğer kısımları keçi kılı ipliğinden yapılan «lastik»; üçüncüsü ise dana veya manda derisinden yapılan «kalik» denilen ayakkabıdır.
Bu üç ayakkabı çeşidi malzeme ve kalite bakımından farklılık gösterirler. Geçmişte bunların her bir çeşidi farklı statüdeki insanlar tarafından giyilirdi. Günümüzdeki gibi geçmişte isteyen dilediği kalitede ve biçimde ayakkabı giyemezdi. Kişisel mal varlığı yanında kişinin statüsü de bunda önemli bir etmen idi. Bu çalışmada; Hakkâri ve çevresinde geleneksel yöntemlerle yapılan ayakkabıları ele alarak yörenin kültür ve sanatının tanıtımında ve bu alanda yapılacak bilimsel çalışmalara katkı sağlanması amaçlanmıştır.
Hakkari has had very limited contact with the outside world as a result of its geographical
structure besides the other reasons. As a result of this, its natural texture has survived to the present day without much destruction. In this context, it is possible to encounter many elements that the local people used in their social life in the past. Among these elements we can also rate shoes worn for different purposes. Until the 1970s, except snow shoes called «leken», three types of shoes can be seen. The first of these is the one made of goat hair yarn called “reşik”; the second is called “lastik”, whose sole is rubber and other parts have knitting made of goat hair yarn; the third is a shoe called «kalik» made of calf or buffalo leather. These three types of shoes differ in material and quality. In the past, each of them was worn by people of different status. In the past, anyone could not wear shoes of the desired quality and form. Besides the personal assets, the status of the person was an important factor in this.
In Hakkari, Van and Bitlis provinces, by adding different materials as well, shoes with similar designs are still produced. Besides being worn by folklore groups, their models are kept as ornaments in the most important corners of houses, workplaces and different businesses and they are marketed to tourists as souvenirs. Thus, they constitute an important resource for tourism as a cultural element. In this study; by considering the traditional methods of shoes making in Hakkâri and its surrounding, we aim to contribute to the promotion of the culture and art of the region and scientific studies in this field.