El Cezeri International Conference of Engineering & Applied Sciences: Discovering Natural Treasures, Van, Türkiye, 2 - 04 Haziran 2023, ss.42-43
Ülkemizde afetler arasında önemli bir yere sahip olan heyelanlar, genel anlamı ile jeolojik–
jeomorfolojik –klimatolojik–meteorolojik etken ve süreçler ve insanların çeşitli etkinliklerine
bağlı olarak, yamaç dengesinin bozulmasıyla ortaya çıkmaktadır. Bu doğrultuda heyelanlar
insan ve insanın etkileşimde bulunduğu unsurlara zarar vermekte ve kayıplara sebep olmaktadır
(Can ve mal kaybı, yerleşim alanları ve tarım arazileri gibi). Heyelanlı alanların verimli tarım
arazilerine denk gelen kısmının hesaplanabilmesi doğal bir hazine olan toprağın korunması için
oldukça önemlidir.
Çalışmada tarım arazileri görüntü sınıflandırma yöntemi ile belirlenmiştir. Görüntü
sınıflandırma işlemi, uydu görüntülerindeki her pikseli spektral özelliklerine göre farklı
gruplara ayırmak ve pikseli yansıtma değerlerine göre yeryüzünde karşılık geldiği sınıfa
atamaktır. Bu çalışmada, Van Gölü havzasına ait uydu görüntüsü kullanılarak, ilin arazi örtüsü
sınıflarını tespit etmek ve birbirinden ayırmak amacı ile kontrollü sınıflandırma çalışması
yapılmıştır. Sınıflandırma işleminde Erdas Imagine 9.2 programı kullanılmıştır. Kontrollü
sınıflandırma için 2015 yılı LANDSAT 8 OLI uydu görüntüleri üzerindeki alanlar arazi
kullanımı tiplerine göre farklı sınıflara ayrılmıştır. Kontrollü sınıflandırma sonucunda elde
edilen arazi kullanım haritasının 357 referans noktası ile hata matrisi sonucunda doğruluk oranı
%86 olarak hesaplanmıştır.
Van Gölü havzasının heyelan alanları MTA ile AFAD’tan elde edilen geçmiş olay envanterleri
ve arazi çalışmaları ile kayıt altına alınan heyelanların birleştirilmesi ile elde edilmiştir. Van
Gölü kapalı havzası 17.887 km2
alana sahiptir. Bu alan içerisinde toplam heyelanlı alan
262,681 km2
’dir. Uzaktan algılama yöntemi ile ortaya konulan tarım arazileri Van Gölü
havzası içerisinde 5455 km2
alana sahiptir. Bu alan içerisinde ise heyelana maruz kalan alan
59 km2 olarak belirlenmiştir. Sonuç olarak; Van Gölü havzası içerisinde doğal hazine niteliği
taşıyan tarım arazilerinin heyelana maruz kalan bölgeleri belirlenmiştir.
Landslides, which have an important place among disasters in our country, generally occur due
to geological-geomorphological-climatological-meteorological factors and processes and
various activities of people, with the deterioration of the slope balance. Accordingly, landslides
cause damage and losses to human and human interacting elements (such as loss of life and
property, residential areas and agricultural lands). The calculation of the portion of landslide
areas corresponding to fertile agricultural lands is very important for the protection of soil,
which is a natural treasure.
In this study, agricultural lands were identified by image classification method. Image
classification is the process of classifying each pixel in satellite images into different groups
according to their spectral characteristics and assigning the pixel to the class it corresponds to
on the ground according to its reflectance values. In this study, a controlled classification study
was carried out using satellite imagery of the Lake Van basin in order to identify and distinguish
the land cover classes of the province. Erdas Imagine 9.2 program was used in the classification
process. For controlled classification, the areas on the 2015 LANDSAT 8 OLI satellite images
were divided into different classes according to land use types. As a result of the error matrix
of the land use map obtained as a result of controlled classification with 357 reference points,
the accuracy rate was calculated as 86%.
Landslide areas of the Lake Van basin were obtained by combining past event inventories
obtained from MTA and AFAD and landslides recorded by field studies. The closed basin of
Lake Van has an area of 17,887 km2 . Within this area, the total landslide area is 262,681 km2
. Agricultural lands revealed by remote sensing method have an area of 5455 km2 within the
Lake Van basin. Within this area, the area exposed to landslides is 59 km2. As a result, the
landslide-prone areas of agricultural lands, which are natural treasures in the Lake Van basin,
were determined.