Akademik Veri Yönetim Sistemi
II INTERNATIONAL ANKARA CONFERENCE OF SCIENTIFIC RESEARCH, Ankara, Türkiye, 6 - 08 Mart 2020, ss.303-304
Türklerin Orta Asya'da tarih sahnesine çıktıkları döneme kadar uzanmaktadır. Selçuklularla belli bir yol kat edildikten sonra, Osmanlılarla birlikte büyük gelişim gösteren minyatür sanatı Türk kültürü, tarihi ve sanatım anlamamıza yardımcı olan resimlerdir. Türk sanatında minyatür genel olarak ilk başlarda el yazması kitapları süslemek ve resmetmek gibi amaçlarla karşımıza çıksa da sonraki evrelerde özellikle de Osmanlılar döneminde saray ve saraya bağlı olayları betimleyen yönüyle karşımıza çıkmaktadır. Türk minyatür sanatı, Osmanlılarda padişah portreciliğiyle 15. yüzyılda yeni bir gelişimin işaretlerini vermeye başladı. Portrecilik gerek el yazmalarında gerekse de bağımsız çalışmalar şeklinde padişahlar albümü olarak üretilmeye başladı. Osmanlıların yükseliş döneminde minyatür sanatı, padişah portreciliğin ardından resimli haritacılıkta da kendini göstermeye başladı. Resimlenerek yapılan ilk haritalar Piri Reis tarafından üretilmiştir. Kitab-ı Bahriye adlı eseriyle Piri Reis, Akdeniz kıyı şeritlerini ayrıntılı bir şekilde çizmiştir. Resimli haritacılık anlayışıyla üretilen ilk kent betimlemesi olan Alanya tasviri, Piri Reis'in minyatür sanatındaki yaratıcılığını ve düş gücünü göstermektedir. Resimli haritacılık, topografik resim veya kent tasvirleri olarak da adlandırılan bu minyatür türünün asıl gelişimi ise Matrakçı Nasuh'la başladığı gözlemlenir. Kendine özgü tarzıyla Nasuh, Türk minyatür sanatını bilhassa topografik betimlemeleriyle bir adım öteye taşımıştır. Bu anlayışta üretilen minyatürler yakından incelendiğinde, Osmanlı fetih anlayışıyla da ilişkili olduğu görülür. Nasuh'a ait kimi kent tasvirleri, Osmanlı ordusunun fethetmek amacıyla yöneldiği bölgeleri de göstermektedir. Dolayısıyla Nasuh'un seferlere katılmasının en büyük nedenlerden biri, orduya bir anlamda kuşatma planında koordinatları vermeye çalışmasıdır. Bu bağlamda kent tasvirleri doğa ve coğrafyaya dair ipuçları göstererek, dönemin yaşam imgelerinin kültürel kimliğini yansıtan görsellerle yazının yerini almış olabilmesi, Osmanlı Minyatür sanatı açısından çok önemlidir. Bu bildiride Osmanlı dönemine ait topografik bir anlayışla oluşturulan kent tasvirli minyatürlerden 7 örnek ele alınarak, pek çok yönden tanıtılmaya çalışılmıştır.
The traces of Miniature art, which constitutes a significant part of the traditional Turkish decorative arts, date back to the period when Turks took to the stage of history in Central Asia. The miniature art that made a certain amount of progress during the Seljuks era and showed great development during the Ottoman period consists of paintings that help us understand the Turkish culture, history and art. Although miniature generally appears to have been utilized in Turkish art for purposes such as decorating and illustrating handwritten books in its earlier stages, later, especially in the Ottoman period, it seems to have been used to describe events at the palace or related to the palace. In the 15th century, Turkish miniature art began to give indications of a new development with the portraits of the Ottoman sultans. Portraits started to be painted both in manuscripts and as independent works in the form of albums of the sultans. During the rise of the Ottomans, miniature art started to also stand out in the field of pictorial cartography in addition to the portraits of the sultans. The first maps made by using the illustration techniques were produced by Piri Reis. In his work titled The Marine Book (Kitab-i Bahriye), Piri Reis drew out theMediterranean coastlines in detail. The depiction of Alanya, which was the first city descriptionproduced with the illustrated cartography approach, demonstrates the creativity and imaginationof Piri Reis in terms of miniature art. This type of miniature art, also known as illustratedcartography, topographic painting or city depictions, is observed to have begun its realdevelopment with Matrakci Nasuh. With his unique style, Nasuh took Turkish miniature art astep further, especially in his topographic depictions. When the miniatures crafted with thisapproach are examined closely, it appears that they were also related to the Ottoman concept ofconquest. Some city illustrations belonging to Nasuh also show the regions that the Ottomanarmy moved to conquer. Therefore, one of the biggest reasons why Nasuh took part in thecampaigns is because he tried to provide the army with coordinates for their plans of siege.In this sense, in terms of Ottoman miniature art, it's quite noteworthy that the city depictionsreplaced texts by providing clues about nature and geography and using visuals reflecting thecultural identity of the images of life during that time. This paper addresses and endeavors tointroduce 7 examples of miniatures depicting cities created with a topographic understandingof the Ottoman era from several perspectives.