BINGOL 1st INTERNATIONAL CONFERENCE ON APPLIED SCIENCES, Bingöl, Turkey, 27 - 29 November 2023, vol.1, pp.35
Yüzey tepki analizi dört bölümden olusur. İlk bölüm, kaynak ve yol özelliklerini dikkate alan
yer hareketidir. İkinci bölüm, saha profilinde karsılasılan zeminin topografik özellikleri, zemin
tabakalasması, doğrusal olmayan inelastik özelliği dikkate alınarak jeomorfolojik ve geoteknik
kosullara dayalı saha karakterizasyonudur. Üçüncüsü zemin modeli ve sonuncusu ise saha tepki
analizi yöntemidir. Yerel zemin kosullarının yer hareketi üzerindeki etkisi yapı dinamiği ve
deprem mühendisliğinin ilk günlerinden beri gözlemlenmektedir. Literatürde 1800'lü yıllardan
itibaren yerel jeolojinin yer hareketleri üzerindeki etkilerini gösteren gözlemler mevcuttur.
Zemin büyütmesi, sismologlar tarafından sismik dalga yayılımına iliskin daha büyük problemin
bir parçası olarak incelenmistir. Sismologlar zemini doğrusal malzeme olarak ele almıslar ve
saha kosullarının değerlendirilmesinde zeminin doğrusal olmama durumunu nadiren dikkate
almıslardır. Saha tepki analizlerinde kullanılmak üzere doğrusal olmayan histeretik malzeme
tepkisi birkaç farklı yolla birlestirilmistir. Dinamik yüzey tepki analizinde kullanılan genel
olarak doğrusal olmayan üç sınıfa ayrılabilir (Mekanik model, plastik model ve ampirik model).
Bu çalısmada ampirik modeli kullanılmıstır. Bu tip model, tekrarlı yüklemeye maruz kalan
zeminin doğrusal olmayan davranısını tanımlayan basit bir ampirik fonksiyon kullanır.
Gerilme-gerinim uzayındaki yükleme ve bosaltma yollarını tanımlayan bu ampirik kurallardan
ilki Masing Kuralları’dır. Bu çalısmada akma yüzeyi olarak hiperbolik gerilim-gerinim
omurgası kullanılmıstır. Seçilen örnek zemin katmanı kaya zemine oturan 20 metrelik alüvyal
zemin katmanı olarak seçilmistir. Problemin sayısal çözümü iki bölümden olusmaktadır.
Öncelikle hareket denklemi sonlu farklar yöntemi kullanılarak uzayda ayrıklastırılmıstır. Bu
adımın sonunda ortaya çıkan denklemler, zaman içinde ikinci dereceden adi diferansiyel
denklemler sistemine indirgendikten sonra bu denklem sistemi doğrudan entegrasyon
kullanılarak çözülmüstür. Sonuçlar aynı problemi çözen baska çözüm ile karsılastırılmıs ve
sonucun yakın çıktığı gözlemlenmistir.