Evaluation of Nardin cave (Bilecik) deposits in relation to paleoenvironmental conditions Nardin Maǧarasi (Bilecik) dolgusunun paleoortamsal koşullar açisindan deǧerlendirilmesi


Creative Commons License

Soylu M. E., EKMEKÇİ M., Aydin H.

Yerbilimleri/ Earth Sciences, cilt.28, sa.1, ss.15-31, 2007 (Scopus) identifier

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 28 Sayı: 1
  • Basım Tarihi: 2007
  • Dergi Adı: Yerbilimleri/ Earth Sciences
  • Derginin Tarandığı İndeksler: Scopus, TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.15-31
  • Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Orta Batı Anadolu Bölgesi’nde yayılım gösteren kireçtaşları parçalanmış, kalıntı karst türüne özgü tipik örnekler sunmaktadır. Türkiye’nin diğer bölgelerinde gözlenen karst tiplerinden farklı gelişim gösteren bu bölgede, karst evriminde etkili süreçlerin anlaşılması büyük önem taşımaktadır. Söz konusu farklılıkların, karstlaşmaya etki eden süreçlerin en önemlilerinden olan iklim ve hidroloji açısından irdelenmesine yönelik olarak Nardın Mağarası çökelleri incelenmiştir. Bu kapsamda, Üst Kretase’ye ait Vezirhan formasyonu içinde gelişmiş olan Nardın Mağarası çökellerinin fiziksel ve kimyasal özellikleri, bölgenin geçirdiği iklimsel ve hidrolojik süreçlerin belirlenmesine ilişkin olarak değerlendirilmiştir. İncelenen mağaranın duvarlarında korunmuş mağara çökellerinin tanımlanabilir olduğu kesimlerin kesitleri çizilerek renk, doku, kalınlık, yaş ve demir içerikleri belirlenmiştir. Yapılan kimyasal analizler sonunda, kahverenkli seviyelerde demir, sarımsı renklere sahip düzeylerde ise organik madde içeriğinin yüksek olduğu anlaşılmıştır. Yapılan U/Th yaş belirlemelerinden mağaranın yaklaşık 150 bin yıl önce çökellerle tamamen dolarak kapandığı anlaşılmıştır. Nardın Mağarası’nda bulunan, tektonik hareketlerin etkili olduğu ve oldukça yağışlı bir dönemin izlerini taşıyan yığışım malzemesiyle başlayan ve günümüzden 150 bin yıl öncesine kadar süren çökel birikmesinde stratigrafik, morfolojik ve kimyasal analizler, paleohidrolojik ve paleoiklimsel açıdan incelenmiş ve birbirini izleyen iki kez soğuk ve bir kez ılıman iklimin hüküm sürdüğü dönemin yaşandığı sonucuna varılmıştır.

The limestone, cropping out in the Western-Central Anatolian Region represents a unique example of dissected and relict karst types. It is important evidence the processes that affected the evaluation of karstic

rocks in this region which has distinctive characteristics compared with the other karst regions of Turkey. The Nardın cave deposits were examined in relation to processes which control karstification of the region. In this framework, chemical and physical properties of the deposits in Nardın cave, which formed in Bilecik limestone of Jurassic age, were evaluated in relation to determination of climatic and hydrologic processes of the region. Identifiable columnar sections of cave deposits preserved on the cave walls were drawn. Color, texture, age of the formation and iron contents of the deposits were investigated. According to chemical analyses performed, brown colored deposits have high iron content and yellowish colored deposits have high organic matter content. U/Th dating analyses indicate that the cave was completely closed by interior deposits about 150 ky before present. Cave morphology, stratigraphy of the cave interior deposits and chemical analyses suggest that after catastrophic rainy period, two cold climatic spells and one mild climatic spell prevailed successively in the region.