Akademik Veri Yönetim Sistemi
JOURNAL OF ACADEMIC TOURISM STUDIES, cilt.5, sa.2, ss.71-84, 2024 (Hakemli Dergi)
Bireylerin olduğu gibi toplumların da geçmişle bağ kurmasına imkân tanıyan hafıza, toplulukların dünü ile bugününü birbirine bağlayarak geleceği inşa etmelerine imkân tanımaktadır. Çünkü bugün, ancak dünün var ettiği dini, kültürel, tarihi ve sosyal değerler üzerinden inşa edilebilmektedir. İnsanlığın tarihsel birikimini geleceğe aktarmada ve bir süreklilik dâhilinde onu yeniden kurmasına imkân tanıyan toplumsal hafıza, inanç turizmiyle de yakın bir temas halindedir. Zira, insanların bir yere seyahat etmesini sağlayan başlıca motivasyon kaynaklarından biri olan inanç, toplum hafızasını kuran, koruyan, aktaran ve hatırlatan en eski sosyal kurumdur. Bununla birlikte inançların veya dinlerin kolektif gruplara özgü olduğu ve bu gruplar için hatırlatma ve yeniden inşa görevi gördüğü de unutulmamalıdır. Ayrıca inanç/din hafızası tüm toplumlarda canlı ve etkili olduğu (Assmann, 2018) gibi güçlü bir sosyal aidiyetlik yaratmaktadır. Söz konusu bu duygu turizme konu olmaktadır. Nitekim turizmin tarihine bakıldığında, insanların seyahat kararı üzerinde belirleyici olan en eski çekiciliklerden birinin inanç turizmine konu olan mekânlar olduğu görülecektir. Bu noktada hem turizm hem de hafıza çalışmalarının aynı bağlamda buluşturan inanç, turizmde hafıza çalışmaları için uygun bir zemin sağlamaktadır. Çünkü inanç turizminin bağlamını oluşturan din ve inanca konu olan unsurlar, toplumların kültürü, gelenekleri, anlatıları, yaşama tarzları, davranış kalıpları, hayat algılayışları, mekân düzenlemeleri, insan ve mekân adlandırmaları gibi birçok unsur üzerinde ciddi etkilere sahiptir. Ve bu açıdan, toplumsal hafızanın inşasında belirleyici olan güçlü bir etkendir.
Toplumsal hafızayı inanç turizmi üzerinden okumayı amaçlayan bu çalışma bir literatür çalışmasıdır. Bu bağlamda, inanç turizmi ile toplumsal hafızanın kesiştiği ve birbirini etkilediği noktalar bir literatür incelemesine tabi tutulmuş ve tartışılmıştır