Sources of Contamination in Bee Products


Çakmak T., Sancak Y. C.

Uluslararası Katılımlı X. VETERİNER GIDA HİJYENİ KONGRESİ, Diyarbakır, Turkey, 25 - 27 April 2024, pp.88

  • Publication Type: Conference Paper / Summary Text
  • City: Diyarbakır
  • Country: Turkey
  • Page Numbers: pp.88
  • Van Yüzüncü Yıl University Affiliated: Yes

Abstract

Yanlış ve/veya bilinçsizce yapılan arıcılık uygulamaları ve çevresel kirleticiler (doğal veya antropojenik) başta bal olmak üzere arı ürünlerinde doğrudan veya dolaylı yollarla farklı düzeylerde kontaminasyona neden olabilmektedir. Kirletici unsurlar arasında patojen mikroorganizmalar, toksik ağır metaller, antibiyotikler, pestisitler, radyoaktif izotoplar (40K ve 137Cs), organik kirleticiler (PCBs (Poliklorlu bifeniller)), genetiği değiştirilmiş organizmalar, Polisiklik Aromatik Hidrokarbonlar (PAH) ve daha birçok heterojen faktör yer almaktadır. Bal ve polenlerde C. botulinum, Citrobacter, Achromobacter, Enterobacter, E. coli, Erwinia vb. çeşitli patojenlerin tespit edildiğine yönelik araştırmalar mevcuttur. Yine arı ürünlerinde krom, çinko, cıva, manganez, kadmiyum, kurşun, arsenik ve gümüş gibi çeşitli ağır ve toksik metallerin saptandığı çalışmalar bulunmaktadır. Arılarda paraziter ve bakteriyel hastalıklara karşı koruyucu/tedavi edici amaca yönelik birçok kimyasal madde (PDCB (Para-diklorbenzen), ahşap koruyucular ve boyalar, naftalin, amitraz, kaumafos vb.) ve antibiyotik (tetrasiklinler, streptomisin, sülfonamidler vb.) kullanılmaktadır. Bu farmasotiklerin aşırı/yanlış dozajlanması ve/veya mevzuata aykırı uygulamaları, başta bal olmak üzere arı ürünlerine bu maddelerin taşınmasına ve nihayetinde kimyasal kalıntılara neden olmaktadır. Arı ürünlerinde tespit edilen bir diğer kirletici unsur ise tarımsal faaliyetlerde yaygın olarak kullanılan yabani otların (herbisit), böceklerin (insektisit), mantarların (fungisit), kemirgenlerin (rodentisit) ve diğer zararlı haşerelerin (akarisit vb.) popülasyonunu önlemek, kontrol etmek, azaltmak veya yok etmek amacıyla kullanılan pestisitlerdir. Bütün bu kirleticiler hatalı/yanlış uygulamalar nedeniyle bir şekilde üretim zincirine dahil olmakta ve böylece arı ürünlerini kontamine edebilmektedir. Arı ürünleri çeşitli fonksiyonel gıdaların, takviyelerin, nutrasötiklerin, ilaçların, farmakolojik aktif karışımların ve kozmetiklerin geliştirilmesinde önemli rol oynamaktadır. Bal binlerce yıldır gıda ve ilaç sektöründe kullanılan bir üründür. Gıda güvenliği ve halk sağlığının korunması amacıyla besin değeri yüksek sağlıklı gıdalar içerisinde yer alan bal ve diğer arı ürünlerinin, bütün kirletici unsurlardan korunarak üretilmesi ve tüketime sunulması sağlanmalıdır.